Nowy ład przestrzenny - zmiana ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym

Projekt nowej ustawy, przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii trafił do konsultacji społecznych. Przepisy najpierw były na tzw. prekonsultacjach, teraz są już formalne konsultacje społeczne. 

Celem nowych przepisów jest uproszczenie procedur i poprawa ładu przestrzennego kraju. W zapowiedziach czytamy także, że nowe przepisy tworzą powiązanie między planowaniem przestrzennym i strategicznym, a także będą podstawą sprawniejszej współpracy inwestorów z jednostkami samorządu terytorialnego. Szybciej zdobędą informacje niezbędne do planowania inwestycji. 

Reforma zakłada likwidację studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Zamiast niego gminy będą tworzyć plan ogólny. To nowe rozwiązanie. Plan ogólny ma być uchwalany obligatoryjnie dla terenów całej gminy. Jedyne wyłączenie odnosi się do terenów zamkniętych. 

Plan ogólny będzie aktem prawa miejscowego. Będzie on wiążący dla planów miejscowych oraz decyzji o warunkach zabudowy. 

Kolejną nowością przewidzianą w reformie jest zintegrowany plan inwestycyjny. Jest to dokument dotyczący wszystkich inwestycji, który będzie częściowo zastępował rozwiązania wprowadzone tzw. specustawą mieszkaniową. ZPI ma pozwolić gminom planować lokalizowanie inwestycji w sposób uwzględniający ład przestrzenny. Inwestor będzie podpisywał z gminą umowę urbanistyczną, w której zostaną określone wszystkie wzajemne zobowiązania jej stron. 

Taki dokument pozwoli przedsiębiorcom poszukującym miejsca na swoje inwestycje, z myślą o ich późniejszej rozbudowie, dobrać najlepsze nieruchomości. 

Aktualny tryb wydawania decyzji o warunkach zabudowy prowadzi nierzadko do sytuacji, w których spore inwestycje mieszkaniowe budowane są pośrodku niczego. Gmina musi później inwestować w infrastrukturę, chociażby budować drogi.

zobacz także: Zapewnienie dostępu do mediów jako warunek wydania decyzji o warunkach zabudowy

Kiedy obecnie obowiązująca ustawa była przygotowywana, zakładano, że warunki zabudowy będą rozwiązaniem stosowanym wyjątkowo. Rzeczywistość pokazała zupełnie inną praktykę - WZ są wykorzystywane nieustannie. Nowe rozwiązanie przewiduje:
a) powiązanie wydawania decyzji o warunkach zabudowy na obszarze uzupełnienia zabudowy w planie ogólnym
b) funkcja zabudowy, parametry i wskaźniki urbanistyczne będą musiały odpowiadać założeniom zawartym w planie ogólnym. 

Decyzje o warunkach zabudowy będą ważne przez 5 lat. 

Ustawa zapowiada nowe rozwiązanie teleinformatyczne w postaci Rejestru Urbanistycznego. Ma to być nieodpłatny i dostępny dla wszystkich użytkowników system zawierający dane przestrzenne z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego. 

Z zapowiedzi wynika, że przepisy będą uchwalone jeszcze w 2022 r. a vacatio legis będzie trzydziestodniowe. Niektóre regulacje mają wejść do naszego porządku prawnego dopiero 1 stycznia 2026 r. Dotyczy to:

1) Rejestru Urbanistycznego
2) cyfryzacji aktów planistycznych
3) regulacji odnoszącej się do nowej formy opłaty planistycznej.

Pieniądze niezbędne do przeprowadzenia reformy mają pochodzić z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).