Zastosowanie kryterium ceny przy robotach budowlanych

Cena powinna stanowić nie więcej niż 60% wagi wszystkich kryteriów. Jeśli zamawiający chce, aby cena przekraczała jednak 60%, musi określić standardy jakościowe wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia, a także wykazać w załączniku do protokołu, w jaki sposób uwzględnił koszty cyklu życia produktu.

Aby móc zastosować taką konstrukcję po nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: Pzp), należy spełnić określone warunki. Wśród nich jest m.in. konieczność określenia w opisie przedmiotu zamówienia standardów jakościowych odnoszących się do wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia. 

Dotychczas zastosowanie kryterium cenowego prowadziło do wyboru ofert wprawdzie tańszych w momencie zakupu, ale gorszej jakości, zawierających przestarzałe technologie, powodujących na przyszłość powstawanie dodatkowych wydatków. Dlatego właśnie nowelizacja Pzp z 22 czerwca 2016 r. zaostrzyła przepisy dotyczące możliwości zastosowania ceny jako jedynego kryterium oceny ofert.

Obecnie zamawiający klasyczni tzn.:

• jednostki sektora finansów publicznych,

• państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej

• inne osoby prawne utworzone w szczególnym celu zaspokajania o charakterze powszechnym)

powinny – wybierając w postępowaniu ofertę najkorzystniejszą – kierować się nie tylko ceną lub kosztem, ale również innymi kryteriami odnoszącymi się do przedmiotu zamówienia.

Ustawodawca wprowadził ponadto ograniczenie, iż cena powinna stanowić nie więcej niż 60% wagi wszystkich kryteriów. Jeśli natomiast dany zamawiający zamierza skorzystać tylko z kryterium ceny lub zastosować kryterium ceny o wadze przekraczającej 60%, musi:

1) określić w opisie przedmiotu zamówienia standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia a także

2) wykazać w załączniku do protokołu, w jaki sposób uwzględnił w opisie przedmiotu zamówienia koszty cyklu życia produktu (art. 91 ust. 2a Pzp).

Urząd Zamówień Publicznych nie przedstawił dotychczas praktyki, dotyczącej tego w jaki sposób zamawiający powinien w załączniku do protokołu wykazać sposób uwzględnienia kosztów cyklu życia produktu. Z uwagi na to, wielu zamawiających nie chcąc eksperymentować, niejako „na siłę” wymyśla dodatkowe kryteria oceny ofert. Eksperci podkreślają jednak w publikacjach, że najważniejszy jest odpowiedni dobór kryteriów oraz zastosowanie ich różnorodności tam, gdzie jest to rzeczywiście uzasadnione charakterem zamówienia.

W przypadku robót budowlanych (czy prac budowlanych) sprawa jest dodatkowo kłopotliwa, gdyż w większości przypadków szczegółowe opisy czynności do wykonania, jak i koniecznych do zastosowania materiałów, zawiera dokumentacja budowlana.

Co zatem robić? Czy postawić na udowodnienie, że zastosowane zostały w opisie przedmiotu zamówienia standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia, co umożliwi zastosowanie 100% ceny? Czy może bezpieczniej jest znaleźć dodatkowe kryterium adekwatne do przedmiotu zamówienia? Nie potrafię na ten moment z całą odpowiedzialnością wskazać lepszego rozwiązania.

Jeśli zamawiający zdecyduje się na poszukiwanie adekwatnego kryterium oceny ofert, sugerowałabym wybrać coś w miarę neutralnego, co większość wykonawców da radę spełnić (i tym samym zdobyć maksymalną liczbę punktów), np. termin płatności (7/2/30 dni).

Innym – bardziej ryzykownym, ale też adekwatniejszym do przedmiotu zamówienia –kryterium, może być jakość wykonania stolarki. Można ją rozumieć jako np. ocenę rodzaju zastosowanych materiałów, kwestie dźwiękochłonności, ognioodporności itp. Oczywiście im lepszy produkt, tym więcej punktów może osiągnąć cena oferty. Innym rozwiązaniem jest ocena terminu wykonania – jeśli ma on znaczenie dla zamawiającego. Wówczas jeśli stolarka wewnętrzna jest robiona na zamówienie i dodatkowo zgodnie z udostępnionym przez zamawiającego projektem, proponowałabym zażądać próbki jej wykonania, aby dokonać oceny jej jakości i staranności.