Dostosowanie sieci szkół do nowego ustroju szkolnego – obowiązki organu prowadzącego

W dniu 9 stycznia 2017 r. Prezydent RP podpisał dwie ustawy, które zmienią dotychczasowy ustrój szkolny – Prawo oświatowe oraz ustawę Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe. Głównym celem reformy jest oczywiście zlikwidowanie
gimnazjów, ale jej wdrożenie wymaga przeprowadzenia wielu innych zmian w istniejącej strukturze szkolnictwa, obejmujących wydłużenie okresu nauki w liceum z trzech do czterech lat oraz wydłużenie okresu nauki w gimnazjum do pięciu lat. Ponadto przekształceniu ulegnie dotychczasowa struktura szkolnictwa zawodowego, dotychczasowe szkoły zawodowe zostaną bowiem zastąpione szkołami branżowymi I i II stopnia. 

Aby wdrożyć reformę, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego musi podjąć wiele uchwał dotyczących stwierdzenia przekształcenia dotychczasowych szkół czy zakończenia ich działalności. Pierwszymi jednak uchwałami inicjującymi cały proces wdrażania reformy oświatowej są uchwały podejmowane na podstawie:

• art. 206 Przepisów wprowadzających – w sprawie projektu dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego, wprowadzonego ustawą – Prawo oświatowe,
• art. 213 Przepisów wprowadzających – w sprawie projektu dostosowania sieci szkół ponadgimnazjalnych i specjalnych do nowego ustroju szkolnego, wprowadzonego ustawą – Prawo oświatowe

oraz ustalenia sieci szkół ponadpodstawowych i specjalnych.

Powyższe uchwały są uchwałami intencyjnymi, ponieważ nie wdrażają jeszcze nowego ustroju szkolnego, a jedynie stanowią projekt jego wdrożenia. Podjęte uchwały intencyjne podlegają zaopiniowaniu przez kuratora oświaty oraz organizacje związkowe,ale to opinia kuratora będzie wiążąca dla jednostek samorządu, ponieważ uwagi, które kurator wniesie do uchwał w sprawie projektów dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego, powinny zostać uwzględnione w uchwałach kategorycznych, podejmowanych przez samorządy do 31 marca 2017 r. Uchwałę dotyczącą projektu sieci szkół podstawowych i gimnazjów podejmują rady gmin. Z kolei uchwała intencyjna dotycząca sieci szkół ponadgimnazjalnych i specjalnych podejmowana jest na podstawie art. 213 Przepisów wprowadzających przez rady miast na prawach powiatu oraz rady powiatów.

Obowiązkiem organu prowadzącego jest podanie uchwały intencyjnej do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie na stronie Biuletynu Informacji Publicznej właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego lub w widocznym miejscu w siedzibie urzędu jednostki samorządu terytorialnego. Następnie uchwały intencyjne, zarówno podejmowane przez gminy, jak i powiaty przekazuje się właściwemu kuratorowi oświaty, który opiniuje je w ciągu 21 dni od otrzymania. Poza tym uchwałę intencyjną przekazuje się do związków zawodowych, które opiniują ją w terminie nie dłuższym niż 21 dni.

Po zrealizowaniu obowiązków konsultacyjnych organ prowadzący może już podjąć uchwałę kategoryczną. Uchwały te podejmowane są na podstawie art. 210 Przepisów wprowadzających (gmina) lub art. 217 (powiat) Przepisów wprowadzających. Jeżeli organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uwzględnił w uchwale kategorycznej zmiany wskazane w opinii kuratora oświaty do uchwały intencyjnej, przyjmuje się, że uchwała kategoryczna uzyskała pozytywną opinię kuratora oświaty. Jeżeli kurator nie wniósł żadnych uwag na dotychczasowym etapie, to nie ma również potrzeby wprowadzania zmian w uchwałach kategorycznych. Należy tu jednak poczynić to zastrzeżenie, że uchwały kategoryczne stanowią jednocześnie akty założycielskie szkół powstałych z przekształcenia gimnazjum i w tym zakresie muszą zawierać elementy właściwe dla aktu założycielskiego, jak typ, nazwę i siedzibę szkoły, czy dzień rozpoczęcia działalności.