Edukacja dzieci z Ukrainy - senat proponuje zmiany w specustawie

Inny program nauczania w Ukrainie i brak znajomości języka polskiego to jedynie część problemów związanych z koniecznością zapewnienie dzieciom z Ukrainy opieki oraz odpowiednich warunków edukacji. Senacki projekt zmian, proponuje jeszcze większe uproszczenia, aby możliwie najbardziej ułatwić organizację edukacji dla małych uchodźców. 

Wymóg uczestnictwa w zajęciach szkolnych prowadzonych w języku polskim niektórym dzieciom wprost uniemożliwia edukację. Senacki projekt przewiduje organizowania zajęć w języku ukraińskim i z ukraińską podstawą programową. 

W roku szkolnym 2022/2023 pojawi się możliwość organizowania oddziałów międzynarodowych dla dzieci z Ukrainy, których pobyt w Polsce jest legalny. Utworzenie takiego oddziału nie będzie wymagało uzyskania zgody ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Takie rozwiązanie z jednej strony minimalizuje stres dzieci związanych z chodzeniem nie dość, że do nowej szkoły i w nowej rzeczywistości, to jeszcze na zajęcia prowadzone w języku, którym nie posługują się sprawnie. Drugą stroną jest możliwość zatrudnienia nauczycieli, którzy przybyli do Polski z Ukrainy. 

Oddziały międzynarodowe nie miałyby działać obligatoryjne, lecz tworzyć alternatywną formę edukacji obok oddziałów przygotowawczych i klas ogólnodostępnych. 

Niewątpliwie na pochwałę zasługuje rozwiązanie zakładające, że dzieci z Ukrainy zostaną zwolnione z obowiązku zdawania egzaminu ósmoklasisty. A jednocześnie będą mogły zostać przyjęci do szkoły ponadpodstawowej. Przyjęcie będzie zależne od decyzji dyrektora i liczby wolnych miejsc w szkole. Rzecznik Praw Obywatelskich zaznacza, że taka regulacja nie powinna stawiać uczniów z Ukrainy w gorszej sytuacji niż młodzież z Polski, aby nie spotkało się to z zarzutem nierównego traktowania. 

Ważne: Zwolnienie to będzie fakultatywne. Jeśli opiekunowie złożą odpowiedni wniosek, dziecko będzie mogło przystąpić do egzaminy. 

W ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem umożliwiono organizowanie niepublicznych placówek opieki na uproszczonych zasadach. Zrezygnowano z wielu wymogów. Analogiczne rozwiązanie proponowane jest w odniesieniu do placówek dla dzieci w wieku przedszkolnym. Przepisy określają nową instytucję domowym punktem wychowania przedszkolnego. Może być on przeznaczony dla maksymalnie siedmiorga dzieci. 

Wymogiem, który trzeba spełnić, to pozytywna opinia komendanta miejskiego lub powiatowego Państwowej straży Pożarnej oraz pozytywnej opinii inspektora sanitarnego. 

Otworzenie domowego punktu przedszkolnego umożliwi ubieganie się o dotacje od gminy. Niezależnie, czy podmiotem otwierającym punkt będzie osoba fizyczna, czy osoba prawna - jeśli nie będzie to jednostka samorządu terytorialnego. Wysokość tej dotacji i zasady jej wypłaty określać miałoby porozumienie zawierane przez gminę z otwierającym punkt przedszkolny.

Nowe rozwiązania przewidują także organizację wypoczynku podczas wakacji. Dedykowane jest to najmłodszym uchodźcom, którzy najczęściej przybyli do Polski pod opieką jednego rodzica, bądź opiekuna. Dyrektor szkoły zyskał możliwość organizowania kolonii lub półkolonii. Zresztą może to zostać zlecone także organizacjom pozarządowym czy organizacjom porządku publicznego z pominięciem konkursu ofert. 

 Miałyby one zapewnić dziecku opiekę i wyżywienie, podczas gdy rodzice będą zajęci pracą zawodową. Przewidywany koszt takiego przedsięwzięcia to ok. 200 zł na jednego uczestnika. 

W obecnym brzmieniu przepisów Prawa oświatowego mogą pojawić się wątpliwości dotyczące subwencji oświatowej. Po zmianach, samorząd wykazuje ucznia korzystającego z edukacji w oddziale przygotowawczym także w części dotyczącej bezpłatnej nauki języka polskiego. To rozwiązanie gwarantuje przekazanie środków z obu tytułów.