Będą zmiany w Kodeksie pracy – większa ochrona pracowników

Prezydencka inicjatywa ma przyczynić się do ułatwienia pracownikom realizacji niektórych ich uprawnień. Chodzi przede wszystkim o wyjście naprzeciw oczekiwaniom zatrudnionych znajdujących się w sytuacji niedostatecznej ochrony, braku odpowiednich regulacji, jak również względem których określone przepisy bywają nadużywane.

W odniesieniu do pracowników przedszkoli – zarówno nauczycieli, jak i osób zatrudnionych na stanowiskach niepedagogicznych - istotne znaczenie ma sześć proponowanych zmian.

Propozycją budzącą najwięcej kontrowersji jest objęcie szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy pracowników będących innymi członkami najbliższej rodziny, którzy korzystają z urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego oraz przyznanie im uprawnień analogicznych do przysługujących pracownicom oraz pracownikom-ojcom wychowującym dziecko, korzystającym z takich urlopów. Zmiana spowoduje, że sytuacja pracownika-innego członka rodziny korzystającego z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego będzie równa z sytuacją pracownika-ojca wychowującego dziecko.

Projekt przewiduje wprowadzenie otwartego katalogu przesłanek obejmujących dyskryminację, co spowoduje, że każde nieuzasadnione obiektywnymi przyczynami nierówne traktowanie pracowników będzie uznawane za dyskryminację. W obecnym stanie prawnym podstawą roszczeń pracownika może być tylko nierówne traktowanie z przyczyn uznanych za dyskryminujące, ale nie wtedy, gdy wynika ono z przyczyn innych niż wskazane w art. 18^3a § 1 Kodeksu pracy.

Przyjęcie przez Sejm ustawy zmieniającej Kodeks pracy umożliwi, w razie stosowania przez pracodawcę mobbingu, dochodzenie od niego odszkodowania, również wtedy gdy pracownik nie rozwiązał stosunku pracy, ale w następstwie skierowanych względem niego działań mobbingowych, poniósł konkretną szkodę. Ta zmiana ma wyeliminować nadużycia występujące na tle obecnego brzmienia art. 94³ §4, który de facto nie zapewnia ochrony pracownikom.

Proponowane jest wydłużenie z 7 do 14 dni terminu na wystąpienia do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy oraz skierowanie żądania sprostowania świadectwa pracy do sądu pracy. Termin 7-dniowy uznany został za zbyt krótki w stosunku tego, jak duże znaczenie ma dla pracownika poprawnie wypełnione świadectwo pracy.

Do Kodeksu pracy dodana ma zostać regulacja, z której będzie wynikało uprawnienie pracownika do wystąpienia do sądu pracy z powództwem o wydanie orzeczenia zastępującego świadectwa pracy. Takie orzeczenie umożliwi pracownikowi uzyskanie dokumentu, który następnie będzie mógł złożyć w odpowiednich instytucjach lub u kolejnego pracodawcy. Zmiana ta pozwoli zniwelować trudności, jakie spotykają pracownika, któremu pracodawca nie wydał świadectwa pracy i ograniczą stopień pokrzywdzenia wynikający z braku możliwości ustalenia okresów zatrudnienia czy zarejestrowania się jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy.

Projekt zakłada także zaostrzenie przepisów kodeksowych dotyczących odpowiedzialności pracodawcy za niewydanie pracownikowi świadectwa pracy. Obecnie pracodawca, który nie wydaje pracownikowi świadectwa pracy, podlega karze grzywny od 1.000 do 30.000 zł – nowelizacja Kodeksu pracy przewiduje, że karze tej podlega pracodawca, który nie wydaje świadectwa pracy w terminie. Zmiana ta, podobnie jak omawiana wcześniej, ma zdyscyplinować pracodawcę, przez zaniechanie którego pracownik nieposiadający świadectwa pracy narażony jest na istotne pokrzywdzenie.