Jednym z priorytetów inspekcji pracy jest obecnie kontrolowanie czy umowy zlecenia i umowy o dzieło nie są wykonywane w warunkach właściwych dla stosunku pracy. Jeśli bowiem cechy umowy o pracę są oczywiste lub choćby dominują – umowa cywilnoprawna może zostać uznana za umowę o pracę, a wobec pracodawcy wyciągnięte zostaną konsekwencje.
Umowa cywilnoprawna w przedszkolu niepublicznym – PIP skontroluje legalność zatrudnienia
Kategoria: Stosunek pracy
Data: 29-01-2017 r.
Dyrektorzy przedszkoli niepublicznych korzystają z dużej swobody w zakresie zatrudniania i wynagradzania pracowników, jednak kształtowane przez nich stosunki pracy muszą być zgodne z przepisami kodeksu pracy. Tymczasem częstą praktyką jest zastępowanie umowy o pracę umową zlecenia – to rozwiązanie może okazać się bardzo ryzykowne.
Nazwa umowy nie ma znaczenia
Nazwa umowy nadana przez strony nie decyduje o charakterze zatrudnienia. O tym, czy dane zatrudnienie stanowi umowę o pracę, czy umowę cywilnoprawną decyduje bowiem praktyka wykonywania tej umowy i obowiązki stron.
Nie ma przy tym znaczenia, jak nazwie się samą umowę (najbardziej popularne to umowa o dzieło, zlecenia, o współpracę), wskazuje na to wprost przepis art. 22 § 11 Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 22 § 12 k.p. nie jest także ważne, czy w momencie zawierania umowy cywilnoprawnej odbywało się to za zgodną obydwu stron. Wola nie ma znaczenia, jeżeli praktyka wykonywania umowy wskazuje, że charakter pracy odpowiada etatowi pracowniczemu. Składa się na to wykonywanie odpłatnej pracy w czasie i miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, osobiście oraz pod jego kierownictwem. W przypadku zaistnienia tych przesłanek nie jest dopuszczalne zawarcie w miejscu umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej.
Zawarcie umowy cywilnej dopuszczalne jest więc wtedy, gdy wykonywana jest ona samodzielnie, pracownikowi nie wydaje się poleceń związanych z wykonywaniem pracy. Także samodzielne ustalanie przez pracownika czasu lub miejsca wykonywania obowiązków umownych może przemawiać za cywilnoprawnym charakterem umowy.
Istotna jest praktyka stosowania umowy
Przy badaniu, czy dana umowa może być uznana za umowę o pracę ważne są nie tyle zapisy w umowie, ale przede wszystkim praktyka jej stosowania. Umowa może bowiem zawierać same pozornie bezpieczne przepisy, a inspektor Państwowej Inspekcji Pracy lub sąd i tak może uznać, że np. zleceniobiorca faktycznie stale wykonuje polecenia dyrektora przedszkola, więc występuje stosunek pracy.
Cechą przesądzającą, że dana umowa odpowiada umowie o pracę jest podporządkowanie pracownika.
Zdaniem MEN – z nauczycielami należy zawierać umowy o pracę
Stanowisko w sprawie umów cywilnoprawnych zajęło Ministerstwo Edukacji Narodowej. Jednoznacznie stwierdzono, że w przypadku placówek niepublicznych wybór formy zatrudnienia pozostaje w gestii pracodawcy, ale jest on zobowiązany do uwzględniania wymogów określonych w przepisach prawa pracy.
Stanowisko Ministerstwa Edukacji Narodowej
Jeżeli nauczyciel przedszkola niepublicznego jest zobowiązany do osobistego świadczenia umówionej pracy w określonym miejscu i określonych godzinach, w sposób ciągły, a także poddany jest bieżącemu nadzorowi pracodawcy, wykonując powierzone zadania i nie ma dostatecznej samodzielności, to zatrudnienie takie nosi znamiona stosunku pracy i powinno być uregulowane umową o pracę ((odpowiedź MEN na interpelację nr 13431 z 7 lutego 2013 r. w sprawie umów cywilnoprawnych zawieranych z nauczycielami w szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych).
Zapamiętaj!
Zawarcie z nauczycielem umowy zlecenia w przedszkolu niepublicznym jest możliwe tylko wtedy, gdy będzie on prowadził zajęcia dodatkowe spoza podstawy programowej i nie w ramach podporządkowania pracowniczego.
Podstawa prawna:
- art. 22, Art. 281 pkt 1, art. 304 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.).
- art. 483, art. 484, art. 734 – 751 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
Orzecznictwo:
- wyrok Sądu Najwyższego z 27 lutego 1979 r. (sygn. II URN 19/79)
- wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 1997 r. (sygn. I PKN 89/97)
- wyrok Sądu Najwyższego z 22 grudnia 1998 r. (sygn. I PKN 517/98)
- wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 1998 r. (sygn. I PKN 415/98)
- wyrok Sąd Najwyższego z 7 września 1999 roku (I PKN 277/99)
Zobacz także:
Tagi: oświata, stosunek pracy
Zaloguj się, aby dodać komentarz
Nie masz konta? Zarejestruj się »
