Wcześniejsza emerytura dla nauczycieli

Zgodnie z obecnym przepisem art. 88 Karty Nauczyciela, możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę mają co do zasady nauczyciele z trzydziestoletnim okresem zatrudnienia, jeśli 20 lat z tego okresu wykonywali pracę w szczególnym charakterze. 

Ważne: Na podstawie art. 86 Karty Nauczyciela, nauczyciele są uznawani za pracowników wykonujących pracę w szczególnym charakterze.

Natomiast w przypadku nauczycieli szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz okręgowych ośrodków wychowawczych, zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, do wcześniejszej emerytury uprawnia dwudziestoletni okres zatrudnienia, w tym dwadzieścia lat pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym. 

Ważne: Nauczyciele spełniający powyższe warunki mogą przejść na emeryturę po rozwiązaniu stosunku pracy na swój wniosek.

Jednakże poprzez dodanie ust. 2a do obowiązującej regulacji, przepis jest traktowany jako ograniczenie tego prawa - w sposób, w który prawo do wcześniejszej emerytury mają jedynie określeni w tym ustępie nauczyciele. Potwierdza to takżę piśmiennictwo, choć można znaleźć pogląd - jak chociażby w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 28 września 2016 r., sygn. III AUa 2326/15, zgodnie z którym nie można dokonywać wykładni art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela w oderwaniu od art. 88 ust. 1, która prowadziłaby do zróżnicowania zasad przechodzenia na emeryturę i uprzywilejowania określonej grupy nauczycieli. 

Wcześniej emerytura nie była uzależniona od wieku nauczyciela. Warto zwrócić uwagę na jedną z przesłanek która warunkowała możliwość skorzystania z prawa do wcześniejszej emerytury - a mianowicie - rozwiązanie stosunku pracy na wniosek nauczyciela.

W orzecznictwie przyjmuje się bowiem, że w przypadku zaistnienia sytuacji określonej w art. 23 ust. 1 pkt 3 nie ma mowy o samodzielnym rozwiązaniu stosunku pracy, a więc w takiej sytuacji nauczyciel nie będzie mógł skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 maja 2022 r., sygn. II USKP 205/21). Przypomnijmy - art. 23 ust. 1 pkt 3 mówi o rozwiązaniu stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania, w przypadku orzeczenia o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy przez lekarza przeprowadzającego kontrolne lub okresowe badanie. 

Można więc stwierdzić, że taki sam skutek miało określone w art. 23 ust. 1 pkt 5 rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem w razie negatywnej oceny pracy o której mowa w art. 6a Karty nauczyciela. 

Sąd Najwyższy zaznaczył także w jednym z wyroków (z 10 maja 2022 r., sygn. I USKP 89/21) że warunkiem uzyskania wcześniejszej emerytury nauczycielskiej jest złożenie odpowiedniego wniosku przez zainteresowanego. 

Czy uda się powrócić do wcześniejszej emerytury dla nauczycieli nieograniczonej wiekiem?