Zawieszenie przedawnienia także dla czynów sprzed COVIDu.

W ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, czyli w tzw. ustawie covidowej, znalazła się regulacja dotycząca wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów prawa administracyjnego, oraz wstrzymania biegu przedawnienia karalności. Regulację tę zawierał art. 15zzr ustawy. Zgodnie z nią, nie rozpoczynały się, a rozpoczęte ulegały zawieszeniu terminy 

1) od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
2) do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,
3) przedawnienia,
4) których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,
5) zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
6) do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju.

Dotyczy to okresu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID. Przepis doprecyzowuje, że w tym okresie nie biegnie także termin przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia. 

Przedawnienie karalności to instytucja gwarancyjna. Gwarantuje ona, że po upływie określonego terminu od dnia popełnienia przestępstwa czy wykroczenia, sprawca nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności. Przepisy stosują tutaj sformułowanie "karalność czynu ustaje". Jeśli określony w ustawie czas upłynie, nie można wszczynać postępowania karnego /karnego skarbowego w danej sprawie, a jeśli jakieś jest już wszczęte - musi zostać umorzone. Termin też zależy przede wszystkim od powagi czynu zabronionego (stopnia społecznej szkodliwości). Są one krótsze w przypadku wykroczeń, dłuższe przy przestępstwach. 

Warto zaznaczyć, że przestępstwem skarbowym są także uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej - czyli m.in. podatków. 

Terminy przedawnienia - zgodnie z przywołanym wcześniej przepisem nie biegły we wskazanym czasie. Co ciekawe, przepis obowiązywał jedynie od 31 marca 2020 r do 16 maja 2022 r.  kiedy to został uchylony. Zastąpiono go nowym przepisem na podstawie którego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 6 miesięcy po ich odwołaniu, nie biegnie przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe.

Rozpatrując sprawę tego zawieszenia, Sąd Najwyższy uznał, że nie dotyczy to przestępstw popełnionych jedynie w tym czasie. 

W Uchwale Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z 14 września 2022 r. postawiona została teza, że wstrzymanie od 31 marca 2020 biegu terminu przedawnienia karalności w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia określone w art. 15zzr ust. 6 ustawy covidowej, dotyczy przedawnienia karalności tych czynów zabronionych niezależnie od tego, czy zostały popełnione począwszy od dnia 31 marca 2020 r., czy też przed tą datą.