Transport lotniczy - co warto o nim wiedzieć?

Transport lotniczy (znany też pod nazwą transport powietrzny) można krótko zdefiniować jako przemieszczanie osób lub towarów drogą powietrzną. Najczęściej wykorzystuje się do tego różnego rodzaju samoloty (w przypadku przelotów towarowych będą to zwykle samoloty szerokokadłubowe) lub śmigłowce (przy krótkich trasach).

Charakterystyczną cechą transportu drogą lotniczą jest ekspresowa realizacja samego przewozu - towary i pasażerowie mogą dotrzeć z jednego na drugi koniec świata w ciągu jednego dnia. Trzeba też pamiętać, że lotnicze jednostki ładunkowe są zupełnie inne niż kontenery wykorzystywane w transporcie drogowym czy morskim.

W przeważającej większości po transport lotniczy w imporcie i eksporcie sięga się, gdy szybkość przemieszczania produktów jest najwyższym priorytetem lub trzeba przewieźć coś o znacznej wartości (np. dobra luksusowe). Samoloty są bowiem aktualnie najszybszym i najbezpieczniejszym środkiem transportu, jakim dysponujemy. Nie powinno zatem dziwić, że lotniska w Polsce i na świecie codziennie odbierają i wysyłają tysiące ton ładunku.

Jakie towary najczęściej przewozimy transportem lotniczym?

Samoloty najczęściej przewożą:

• Szybko psujące się towary,

• Najpilniejsze przesyłki muszące dotrzeć do punktu docelowego w najkrótszym możliwym czasie (tzw. Time Critical),

• Drogocenne produkty/przedmioty (np. auta kolekcjonerskie, konie wyścigowe),

• Przesyłki sektora aerospace i automotive,

• Elektronikę,

• Leki i inne wyroby medyczne.

Fracht lotniczy dzieli się na kilka rodzajów, które można klasyfikować na podstawie dwóch kryteriów:

Ze względu na organizację

Tutaj możemy wyróżnić 3 typy przewozów lotniczych:

1. Konsolidacja - pod tą nazwą kryje się łączenie wielu mniejszych przesyłek w jednym locie. Jest to zdecydowanie najtańsza opcja - jako że dzieli się przestrzeń ładunkową z innymi przesyłkami, koszty przewozu są również dzielone między wszystkich wysyłających towary daną maszyną. Niestety wiąże się to również z najdłuższym oczekiwaniem na realizację - samolot wystartuje, dopiero gdy zbiorą się przesyłki od wszystkich ślących je z danego lotniska.

2. Indywidualne warunki (direct service, back-to-back) - w tym przypadku przesyłki przewożone są w luku bagażowym samolotu liniowego wykonującego stałe połączenia lotnicze, co wiąże się ze ścisłymi ograniczeniami gabarytowymi. Zwłaszcza przy najtańszej opcji standardowej paczki ULD (Unit Load Device), która może mieć najwyżej 307×213×193 cm. Takie transporty są realizowane przez samoloty wąskokadłubowe. Niewątpliwą zaletą wysyłki w ramach przesyłek liniowych jest możliwość skorzystania z bezpośrednich lotów do miejsca przeznaczenia.

3. Czarter - czyli wynajem całego samolotu w celu przewiezienia konkretnego ładunku. Jest to zdecydowanie najszybszy, ale i najdroższy wybór - poza samym samolotem opłaca się również przelot w obie strony. Loty czarterowe dają też oczywiście największą swobodę w organizacji przestrzeni ładunkowej, choć trzeba pamiętać, że nadal obowiązują tutaj restrykcje ustalone przez linię lotniczą, od której wynajmuje się samoloty.

Ze względu na rodzaj ładunku

Biorąc pod uwagę to kryterium, możemy wyróżnić 2 rodzaje transportu lotniczego:

1. Przewóz zwykły - dotyczy towarów nieobjętych restrykcjami, np. odzieży, dodatków, czy mebli.

2. Przewóz specjalny - mamy z nim do czynienia w przypadku towarów, których dotyczą restrykcje, przez co wymagają ścisłego nadzoru i zgody przewoźnika. Konkretne grupy przedmiotów kwalifikowanych do tej grupy zależą od danych linii lotniczych, ale przykłady obejmują powerbanki, baterie litowe i litowo-jonowe, materiały wybuchowe, produkty łatwopalne, silne magnesy czy dzieła sztuki.

Jak wszystko, lotnictwo transportowe ma swoje słabe i mocne strony. Wady transportu lotniczego przedstawiają się następująco:

• Ograniczona ładowność i kubatura przesyłek (w porównaniu do transportu lądowego i morskiego);

• Wysokie koszty - transport lotniczy pozostaje najdroższą formą wysyłki towarów;

• Środki transportu powietrznego emitują sporo zanieczyszczeń;

• Duża zależność od pogody - samoloty mogą zostać uziemione przez zmieniające się warunki pogodowe (nawet na kilka dni);

• Konieczność wykorzystania dodatkowych środków transportu z lotniska do punktu docelowego.

Zalety transportu lotniczego to przede wszystkim:

• Ekspresowa realizacja przewozu - transport lotniczy pozwala na dostarczenie ładunku do dowolnego miejsca na świecie w bardzo krótkim czasie. Spedycja lotnicza jest obecnie najszybszą dostępną formą przewozu towarów - mogą one przemierzyć cały świat w zaledwie kilkadziesiąt minut;

• Dostępność globalna - lotniska są rozlokowane po całym świecie, co umożliwia realizację dostaw nawet w obszary niedostępne w inny sposób;

• Możliwość skrócenia łańcuchów dostaw - dzięki bezpośrednim połączeniom lotniczym można znacznie ograniczyć lub nawet wyeliminować konieczność magazynowania towarów w trakcie transportu;

• Bezpieczeństwo - fracht lotniczy ma najwyższy wskaźnik bezpieczeństwa ze wszystkich form spedycji;

• Możliwość przewozu różnorodnych ładunków - ze względu na krótki czas realizacji samoloty mogą przemieszczać najróżniejsze ładunki, wliczając w to drogocenne przedmioty, zwierzęta, a nawet materiały niebezpieczne.

Konkretne stawki są obliczane indywidualnie dla każdej przesyłki i właściwie nie sposób podać uniwersalnej ceny tego rodzaju transportu. Głównymi determinantami ostatecznego kosztu wysłania ładunków transportem lotniczym są waga ładunku i taryfy ustalone przez linie lotnicze.

Wyjątkiem są przesyłki o wymiarach niestandardowych lub wysokim stosunku objętości do masy - w ich przypadku bierze się pod uwagę wagę wolumeryczną. Warto pamiętać, że różni przewoźnicy obliczają ją w różny sposób - może to być np. mnożona przez 167 objętość w kubikach (CBM) lub podzielona przez 5000 objętość w cm3. Dobrze jest dopytać o ten szczegół podczas organizacji transportu.

Najbardziej opłacalne w transporcie lotniczym będzie więc maksymalne wykorzystanie dostępnej przestrzeni poprzez wysyłanie przesyłek o „zwartym” charakterze.

Transport lotniczy to obecnie najszybsza opcja dostawy towarów w handlu międzynarodowym - ładunek trafi na drugie lotnisko w maksymalnie kilka godzin. Szybkość to niejedyna przewaga, jaką ma nad innymi możliwościami przesyłu towarów - wygrywa również bezpieczeństwem i możliwością skrócenia łańcuchów dostaw, dzięki ograniczeniu konieczności magazynowania. Choć pod względem ładowności nie oferuje takich możliwości jak kolej, czy transport morski, możesz mieć pewność, że Twój ładunek dotrze na czas do celu.

Jeśli więc potrzebujesz przewieźć niewielką ilość towaru na drugi koniec świata w trybie ekspresowym - nie ma lepszej opcji od transportu lotniczego. Oczywiście kluczowa jest tutaj właściwa organizacja - aby mieć pewność, że wszystko przebiegnie bez zakłóceń i przy optymalnych kosztach, postaw na sprawdzonego spedytora, który zadba o każdy szczegół transportu.