Polak pracujący wyłącznie za granicą nie podlega polskim składkom na ubezpieczenia społeczne

Jak to często bywa, zaczęło się od sporu z ZUS

Rozpatrywana przez ETS sprawa dotyczyła sporu między spółką Format Urządzenia i Montaże Przemysłowe sp. z o.o. i jej pracownikiem, Wiesławem K. a ZUS. Trybunał orzekł, że w celu kontynuacji polskich ubezpieczeń społecznych pracownika wysłanego do pracy w dwóch lub więcej krajach UE praca ta powinna być wykonywana przez niego w kilku krajach jednocześnie. W celu kontynuacji polskich ubezpieczeń w takiej sytuacji za pracę w kilku państwach nie może być uznana naprzemienna kilkumiesięczna praca w kolejnych krajach UE.

Wyrok jest niekorzystny dla polskich płatników składek

Ustalenie, w którym kraju UE pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym, jest istotne. Jeżeli okaże się bowiem, że nie ma podstaw do kontynuacji polskich ubezpieczeń społecznych pracownika wysłanego za granicę, powinien on podlegać ubezpieczeniom społecznym kraju, w którym wykonuje pracę. Składki ubezpieczeniowe w krajach EU, do których Polacy są wysyłani najczęściej, są na ogół wyższe od składek polskich. Oznacza to, że w takiej sytuacji mogą wzrosnąć koszty zatrudnienia.

Polski przedsiębiorca wysyłający za granicę pracowników, którzy otrzymali zaświadczenia E 101/A1 na podstawie „pracy w dwóch lub kilku krajach członkowskich UE”, powinien zatem sprawdzić, w jakich okolicznościach pracownicy wykonują pracę. Dzięki temu ma szanse uniknąć ryzyka, że prawo do kontynuacji polskich ubezpieczeń zostanie zakwestionowane.

Podstawa prawna:

• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 4 października 2012 r. (sygn. C-115/11).
• Art. 13 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
• Art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. C 115 z 9.5.2008).

Katarzyna Czajkowska-Matosiuk
specjalista w zakresie prawa pracy