Bez szans na zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym

O zróżnicowaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego opiekunów osób niepełnosprawnych, które zainicjowało działanie RPO pisaliśmy wcześniej w artykule: Opiekun osoby niepełnosprawnej bez środków do życia 

Pozostaje jedynie przypomnieć, że zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 26 czerwca 2019 r. przepis ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie w jakim świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeśli osoba sprawująca opiekę ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy jest niezgodny z Konstytucją.  

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich zaznacza, że w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, uznany za niekonstytucyjny zapis ustawy o świadczeniach rodzinnych stracił moc 9 stycznia 2020 r. Resort podkreśla, że od tego momentu posiadanie przez osobę ustalonego prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy nie jest już przesłanką, która prowadzi do utraty prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. 

Przytacza także przepisy ustawy z 29 października 2021 r. o świadczeniu wyrównawczym dla osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki. Ustawa wprowadza przepis szczególny do ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z art. 12, opiekunowie którzy pobierają już świadczenie pielęgnacyjne, którzy złożyli wniosek o emeryturę lub rentę, rentę rodzinną z tytułu śmierci małżonka przyznaną w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne lub rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym nadal mogą korzystać ze świadczenia pielęgnacyjnego, jeśli to jest korzystniejsze. Jednak możliwość ta dotyczy jedynie sytuacji, gdy wniosek został złożony po 1 stycznia 2022 r., czyli po wejściu w życie ustawy o świadczeniu wyrównawczym. 

Wydaje się, że odpowiedź resortu nie wyczerpuje problemu, który naświetlił Rzecznik Praw Obywatelskich w swoim piśmie. Na dodatek można wysnuć wniosek, że problem ten jeszcze długo nie będzie rozwiązany, gdyż ministerstwo twierdzi, że ewentualne zmiany w warunkach przyznawania świadczeń opiekuńczych, w tym także świadczenia pielęgnacyjnego dla osób mających ustalone prawo do świadczeń emerytalno rentowych będzie możliwe dopiero po reformie systemu orzecznictwa o niepełnosprawności. Resort zaznacza, że konieczne jest wyodrębnienie spośród osób niepełnosprawnych, osób faktycznie niesamodzielnych, których funkcjonowania wymaga pomocy opiekuna, który będzie uprawniony do świadczeń opiekuńczych.