Koronawirus: dodatkowy zasiłek opiekuńczy – 7 różnych sytuacji losowych

Kategoria: Świadczenia ZUS
Autor: Renata Gawęcka
Data: 24-03-2020 r.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy został wprowadzony ustawą z 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przesądza ona o prawie ubezpieczonego sprawującego opiekę nad dzieckiem do ukończenia 8. roku życia do dodatkowego świadczenia opiekuńczego w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły.

Bądź na bieżąco z tematem skutków koronawirusa na działalność firmy – Wejdź na www.PortalKadrowy.pl

  • Do kiedy przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy, gdy dziecko urodziło się 19 marca 2012 r.

  • W jakim jednym przypadku zasiłek opiekuńczy otrzyma osoba zatrudniona na podstawie umowy o dzieło

  • Kogo nie uważa się za członka rodziny mogącego zapewnić opiekę dziecku

  • W jakiej wysokości przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy


Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicom lub opiekunom prawnym dzieci, którzy:

  • opiekują się dzieckiem do 8. roku życia,

  • są objęci ubezpieczeniem chorobowym.

Okres wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego, tj. 14 dni, nie wlicza się do ogólnego limitu 60 dni, które przysługują na opiekę nad chorym dzieckiem do lat 14. Z dodatkowego zasiłku opiekuńczego mogą skorzystać rodzice lub opiekunowie prawni dzieci do lat 8. Z zasiłku można korzystać nie dłużej niż do dnia poprzedzającego 8. urodziny dziecka.

Przykład:

 

Przykład 1.

Pracownica wystąpiła o zasiłek opiekuńczy od 12 marca 2020 r. w związku z zamknięciem szkoły. Jej syn urodził się 19 marca 2012 r. Zasiłek opiekuńczy przysługuje jej do 18 marca 2020 r. Pomimo zamknięcia szkoły od 20 marca 2020r. dodatkowy zasiłek opiekuńczy nie przysługuje.

 

W celu uzyskania prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego wystarczy złożyć oświadczenie do swojego pracodawcy.

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność albo współpracująca z osobą prowadzącą działalność, dla której płatnikiem zasiłku jest ZUS, może wysłać do ZUS oświadczenie elektronicznie – za pośrednictwem portalu Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

W oświadczeniu należy podać faktyczny okres sprawowania opieki nad dzieckiem. Z okresu tego można wyłączyć dni, w których dana osoba nie wykonuje pracy np. sobota, niedziela lub dni, w których dziecko miało zapewnioną opiekę. Nie składa się w tym przypadku wniosków Z- 15A ani zaświadczenia płatnia składek Z-3b.

Należy jednak pamiętać, że bez oświadczenia nie jest możliwa wypłata zasiłku.

Pracownik powinien poinformować swojego pracodawcę, zleceniobiorca – swojego zleceniodawcę a osoba prowadząca działalność pozarolniczą – bezpośrednio ZUS.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje od 12 do 25 marca 2020 r. , gdyż jest to okres zamknięcia placówek w związku z COVID-19. Okres ten może zostać ograniczony jedynie datą urodzenia dziecka tj. datą ukończenia przez dziecko 8 roku życia.


Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie obojgu rodzicom w wymiarze do 14 dni, niezależnie od liczby dzieci wymagających opieki w związku z zamknięciem placówki z powodu COVID-19.


Należy wyjaśnić, że można spotkać się z informacją, że dodatkowy zasiłek opiekuńczy jest świadczeniem wyjątkowym i przysługuje w przypadku, gdy dana osoba podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu albo w przypadku, gdy ma zawartą umowę o dzieło tzw. śmieciówkę. Jednak sytuacja wygląda nieco inaczej, ponieważ zasiłek opiekuńczy przysługuje tylko tym kategoriom zatrudnionych, którzy podlegają ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo lub dobrowolnie. Zasiłku opiekuńczego nie otrzyma np. osoba zatrudniona na podstawie umowy o dzieło. Chyba że umowę o dzieło ma zawartą z własnym pracodawcą.

Przykład 2.

Przykład:

Zainteresowana będąc w domu wychowuje 3,5-letnią córkę uczęszczającą do przedszkola. Chcąc dorobić do pensji męża zawiera od czasu do czasu umowy o dzieło. Na ich podstawie sporządza różnego rodzaju projekty. Czy w obecnej sytuacji będzie jej przysługiwał dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Nie, bo zasiłek ten jest świadczeniem ściśle związanym z faktem podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Zainteresowana wykonując umowy o dzieło, takiemu ubezpieczeniu nie podlega. Tym samym świadczenie opiekuńcze jej nie przysługuje.


Przykład:

Przykład 3.

Zainteresowana od 3 lat studiuje i od pół roku jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenie. Wychowuje samotnie córkę w wieku 3 lat. Ma 22 lata. Czy będzie miała prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego?

Niestety, nie. Uczniowie szkół ponadpodstawowych, ponadgimnazjalnych oraz studenci do ukończenia 26 roku nie podlegają żadnym ubezpieczeniom z tytułu wykonywania umowy zlecenia lub umowy
o dzieło – ani ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu. W związku z tym zainteresowana nie nabędzie prawa do zasiłku opiekuńczego.


Przykład:

Przykład 4.

Studentka w wieku 24 lat wychowuje dwoje dzieci w wieku 4 i 6 lat, które uczęszczają do przedszkola. Od kilku miesięcy jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Czy może skorzystać z dodatkowego zasiłku opiekuńczego? I czy będzie jej przysługiwał podwójny wymiar zasiłku, ponieważ żadne z dzieci nie ukończyło 8 lat?

W tym przypadku studentka jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a więc podlega wszystkim ubezpieczeniom tak jak każdy inny pracownik. W takiej sytuacji ma prawo do wszystkich świadczeń chorobowych, w tym dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Jednak zasiłek ten będzie jej przysługiwał
w wymiarze 14 dni, a nie podwójnym, pomimo że ma dwoje dzieci do 8 lat.


Zasiłku opiekuńczego nie otrzyma również osoba podlegająca ubezpieczeniom społecznym ale nie podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu np. osoba prowadząca działalność pozarolniczą lub osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenie. Zarówno dla osób prowadzących pozarolniczą działalność jak i dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenie ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Fakt niepodlegania temu ubezpieczeniu powoduje brak prawa świadczeń chorobowych w tym do dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

Przykład:

Przykład 5.

Ubezpieczona jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenie. Podlega z tego tytułu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Jednak nie przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego, które jest w jej przypadku dobrowolne. Pomimo wychowywania 7-letniego dziecka uczęszczającego do szkoły, nie uzyska prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego z powodu zamknięcia szkoły.


Przykład:

Przykład 6.

Ubezpieczona prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą od dwóch miesięcy. Podlega wszystkim ubezpieczeniom, w tym chorobowemu. Wcześniej była pracownikiem, ale przerwa pomiędzy umową
o pracę a podjęciem działalności trwała 3 miesiące. Gdy zachorowała już podczas prowadzonej działalności , ZUS nie wypłacił jej zasiłku chorobowego, ponieważ nie minął okres wyczekiwania na prawo do świadczenia tj.okres 90 dni. Czy w związku z tym nie może również ubiegać się o dodatkowy zasiłek opiekuńczy? Ubezpieczona wychowuje 4-letnie dziecko uczęszczające do przedszkola.

W tym przypadku ubezpieczona nabędzie prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego, ponieważ w przeciwieństwie do zasiłku chorobowego, nie obowiązuje jej okres wyczekiwania. Sam fakt podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzonej działalności przesądza o prawie do dodatkowego zasiłku opiekuńczego.


Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, tj.:

  • pracownikom,

  • członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,

  • osobom wykonującym pracę nakładczą,

  • osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym,

  • osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym,

  • osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

  • osobom odbywającym służbę zastępczą,

  • duchownym.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje nie tylko z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem własnym, ale również z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem małżonka, dzieckiem przysposobionym, a także dzieckiem obcym, przyjętym na wychowanie utrzymanie.

Przykład:

Przykład 7.

Zainteresowana jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Ma 5-letnie dziecko. Jej mąż prowadzi gospodarstwo rolne. Czy przysługuje jej dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Tak, jak najbardziej. Zainteresowana nabędzie prawo do zasiłku opiekuńczego.

Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje tylko wtedy, jeżeli nie ma innego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym, mogącego zapewnić opiekę. Za członka rodziny mogącego zapewnić opiekę nie uważa się jednak:

  • osoby całkowicie niezdolnej do pracy,

  • osoby chorej,

  • osoby, która jest niesprawna fizycznie lub psychicznie ze względu na swój wiek,

  • osoby prowadzącej gospodarstwo rolne,

  • pracownika odpoczywającego po pracy na nocnej zmianie ,

  • osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, która nie może regulować czasu pracy w sposób dowolny ( ma ustalone godziny pracy),

  • osoby niezobowiązanej do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeśli odmawia ona sprawowania opieki. ( np. babcia)

Odmiennie uregulowana jest sytuacja rodziców sprawujących opiekę nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat. Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje w takim przypadku, nawet jeśli są inni członkowie rodziny, którzy mogliby zapewnić te opiekę.

Ustalanie prawa do zasiłków, ich wysokości, a także wypłata świadczeń z ubezpieczeń społecznych należą do pracodawcy bądź ZUS. Kryterium wyznaczającym płatnika zasiłków na cały kolejny rok kalendarzowy jest liczba osób zgłoszonych przez pracodawcę do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada bieżącego roku. Płatnik składek, który 30 listopada nie zgłasza nikogo do ubezpieczenia chorobowego, ustala liczbę ubezpieczonych według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonał takiego zgłoszenia. Osobom zatrudnionym u płatnika, który zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 osób, zasiłki wypłaca bezpośrednio ZUS.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru, czyli nie w kwocie równej wysokości otrzymywanego wynagrodzenia lub uzyskiwanego przychodu.

Podstawa prawna

  • art. 4 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374),

  • art. 32–35 ustawy z 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2019 r., poz. 645 ze zm.).

Renata Gawęcka

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Oskładkowanie umów cywilnoprawnych – 11 odpowiedzi na pytania

pobierz

Okres zasiłkowy

pobierz

Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku

pobierz

Dokumenty ubezpieczeniowe – 8 odpowiedzi na pytania

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 41124 )
Array ( [docId] => 41124 )