Świadczenie pielęgnacyjne dla dorosłych niepełnosprawnych

Na mocy art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje jedynie w przypadku, gdy niepełnosprawność opieki wymagającej opieki powstała nie później niż do 18 roku życia bądź do 25 roku życia, jeśli nastąpiła w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej. 

Przepis ten został wprowadzony pod koniec 2012 r. W ówczesnym uzasadnieniu ustawy zaznaczano, że ma to uniknąć udzielania świadczeń pielęgnacyjnych osobom, które faktycznie nie opiekują się niepełnosprawnymi krewnymi, a jedynie chcą uzyskać świadczenie. 

Już w 2014 roku Trybunał Konstytucyjny uznał jednak, że przepis uzależniający możliwość otrzymania świadczenia od momentu w którym powstała niepełnosprawność jest niezgodny z konstytucją, bo w nieuzasadniony sposób różnicuje sytuację opiekunów dorosłych niepełnosprawnych. 

Ważne: TK jednoznacznie stwierdził, że opiekunowie niepełnosprawnych osób dorosłych muszą być traktowani w ten sam sposób. 

Przygotowany projekt ustawy proponuje w całości usunąć ust. 1b. 

Osoby uprawnione do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego według nowych zasad, będą mogły otrzymać je od dnia wejścia w życie ustawy. 

Podstawową konsekwencją zmiany przepisów jest wprowadzenie zasad, zgodnie z którymi wszystkie osoby opiekujące się dorosłymi niepełnosprawnymi będą traktowane w taki sam sposób. To przede wszystkim ukłon w stronę konstytucyjnej zasady wyrażonej w art. 32 Konstytucji określającej zasadę równości wobec prawa. 

Jednak przede wszystkim to zapewnienie dodatkowych środków do życia w gospodarstwach domowych, w których znajdują się dorosłe osoby niepełnosprawne. Szczególnie w tak trudnej sytuacji gospodarczej jest to istotne. Ma to także ograniczyć wykluczenie społeczne osób z niepełnosprawnościami. 

Konsekwencją nowych przepisów będą także większe środki potrzebne na wypłatę świadczeń pielęgnacyjnych. Szacuje się, że po wejściu w życie omawianej zmiany o 30% zwiększy się liczba uprawnionych do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego. Będzie potrzebne dodatkowo 1,54 mld zł. Środki mają zostać pokryte z budżetu państwa, z części budżetowej, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.