Młody przedsiębiorca ma prawo do błędu

Przepisy określające prawo do błędu zostały wprowadzone do ustawy Prawo przedsiębiorców w 2020 r. Mowa o art. 21 a wskazanej ustawy przewidujący tzw. prawo do popełniania błędu. Ustawodawca wyszedł z założenia - czego dowód dał także w uzasadnieniu do projektu przepisów wprowadzający zmianę w ustawie - że błędy popełniane przez początkujących przedsiębiorców nie są wynikiem ich złej woli czy realizacją zamiaru, a stanowią jedynie nieintencjonalne omyłki. A skoro dodatkowo ich skala jest niewielka, i nie zagrażają ani interesom państwa, ani bezpieczeństwu publicznemu czy porządkowi prawnemu - to można odejść od rygorystycznego traktowania takich omyłek. Szczególnie, że wiele z nich wynika także z niejasnych przepisów, które przez same instytucje państwowe są różnie interpretowane. W związku z tym Prawo przedsiębiorców daje na swój sposób rozgrzeszenie początkującym przedsiębiorcom, którzy w określonych sytuacjach popełniają błąd. 

Instytucja ma uchronić przed negatywnymi konsekwencjami za naruszenie przepisów. Założeniem jest oczywiście, że są to niewielkie i niezamierzone naruszenia. Zanim właściwy organ nałoży w drodze mandatu karnego karę grzywny, albo wymierzy administracyjną karę pieniężną, wzywa przedsiębiorcę do:
1) usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów
2) jeżeli naruszenie przepisów miało negatywne skutki - do naprawienia tych skutków. 

Ważne: Sam przedsiębiorca w postępowaniu mandatowym ma możliwość złożyć pisemne zobowiązanie do usunięcia naruszonych przepisów oraz skutków naruszeń. Termin do tego działania będzie wyznaczony przez funkcjonariusza, inspektora lub przedstawiciela właściwego organu. Nie ma wówczas potrzeby wzywania do takiego działania. 

Zaprzestanie naruszeń i usunięcie ich ewentualnych skutków spowoduje, że przedsiębiorca nie będzie podlegać karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe albo w drodze decyzji właściwy organ odstąpi od nałożenia na niego kary lub wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej, a przedsiębiorca otrzyma jedynie pouczenie. 

Jedynie określone w ustawie osoby mogą skorzystać z prawa do błędu. Są to osoby fizyczne, które prowadzą działalność wpisaną do Centralnej Ewidencji i informacji o działalności Gospodarczej (prowadzą działalność jako osoby fizyczne lub w ramach spółki cywilnej) nie dłużej niż 1 rok od podjęcia działalności, a naruszone przez nią przepisy są związane z wykonywaną działalnością.

Nie dotyczy to osób, które wcześniej prowadziły działalność, zamknęły ją bądź zawiesiły. Prawo do błędu się jednak na swój sposób odnawia - można z niego skorzystać ponownie po upływie 36 miesięcy od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności. 

Z dobrodziejstwa instytucji prawa do błędu nie będzie można skorzystać jeśli przedsiębiorca dopuścił się rażącego naruszenia przepisów bądź wywołało ono nieodwracalne skutki lub ich skutków nie da się usunąć. 

Po takie rozwiązanie nie sięgnie także osoba, która już wcześniej naruszyła te same przepisy, bądź też naruszenie co prawda pojawiło się w ciągu 12 miesięcy od dnia podjęcia działalności, jednak trwało ono także po tym okresie. 

Kolejne wyłączenie dotyczy działania bez zezwolenia, pozwolenia lub zgody - jeżeli odrębne przepisy nakazują jego uzyskanie - lub też działania podjętego niezgodnie z wydanym zezwoleniem, pozwoleniem lub zgodą, a także dotyczy niewykonania zaleceń pokontrolnych. 

Kary nie uniknie także osoba, której działanie jest związane z koniecznością nałożenia grzywny w drodze mandatu lub administracyjnej kary pieniężnej na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej.