Udostępnienie dokumentów z danymi w banku spółdzielczym

Jeden z członków banku spółdzielczego wystąpił z prośbą o udostępnienie mu do dokumentów wewnętrznych banku (protokoły posiedzeń organów statutowych banku, protokoły lustracji, uchwały, rejestr członków banku, umowy zawarte przez bank). Zgodnie z art. 18 §2 ust. 3 oraz art. 93 §2 ustawy Prawo spółdzielcze ma do tego prawo. Jednak bank, w myśl art. 18 §3, może mu odmówić dostępu odmówić.

Czy wniosek o udostępnienie powyższych dokumentów powinien być złożony na piśmie? Czy w przypadku umów kredytowych, uchwał, protokołów organów statutowych banku zawierających dane osobowe klientów oraz informacje na temat ich produktów bankowych, można członkowi banku odmówić dostępu? Czy też wystarczy zanonimizowanie stosownych fragmentów?

Czy odnośnie do udostępnienia do wglądu dokumentów, o których mowa w art. 18 §2 ust. 3 oraz art. 30 ustawy Prawo Spółdzielcze, bank mam prawo zabronić członkowi sporządzania notatek w obawie przed wyciekiem danych osobowych?

Czy członkowie banku spółdzielczego powinni się zapoznać z obowiązującymi w banku regulacjami w zakresie ochrony danych oraz podpisać upoważnienie do przetwarzania danych?

Artykuł 18 §2 Prawa spółdzielczego nie precyzuje formy w jakiej członek spółdzielni powinien skorzystać ze swojego prawa do informacji. Ponieważ kwestia ta dotyczy stosunków pomiędzy podmiotami prawa prywatnego, znajdujemy się w obrębie prawa cywilnego. W tej dziedzinie prawa obowiązuje zaś zasada, że co nie jest zabronione, jest dozwolone, także w zakresie formy czynności prawnej. Oświadczenie członka spółdzielni złożone na podstawie art. 18 §2 pkt 3 może być więc w mojej ocenie złożone także ustnie.

Zgodnie z art. 18 §3 Prawa spółdzielczego przyznaje się spółdzielni prawo odmowy członkowi wglądu jedynie w stosunku do umów zawieranych z osobami trzecimi. Z tego powodu bank nie może odmówić wglądu w uchwały (protokoły) organów swoich statutowych.

Jedyną podstawą do odmowy udostępnienia umów zawartych z osobami trzecimi jest możliwość naruszenia praw tych osób lub istnienie uzasadnionej obawy, że członek wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi spółdzielni znaczną szkodę.

Z tego powodu, jeżeli członek spółdzielni nie wskaże celu, dla którego składa wniosek, bank powinien skierować do niego zapytanie o ten cel, aby móc ocenić jego sprzeczność z interesem spółdzielni i możliwość wyrządzenia szkody.

Nie ma żadnych podstaw prawnych do zabronienia członkowi spółdzielni sporządzania notatek podczas wykonywania prawa wglądu do dokumentów. W mojej ocenie oznacza to także możliwość przepisywania treści dokumentów, ale już nie robienie zdjęć czy zwracanie się do pracownika spółdzielni o wykonanie kserokopii.

Kwestia szeroko pojętej ochrony prywatności osób, których dane mogą być udostępnione podczas wglądu do dokumentów, w tym w zakresie ochrony danych osobowych tych osób, nie jest jednoznacznie przesądzona w orzecznictwie sądów powszechnych. Doktryna prezentuje zaś chyba wszystkie możliwe poglądy.

Sąd Najwyższy wypowiedział się w sprawie art. 18 Prawa spółdzielczego tylko jeden raz – w wyroku z 3 grudnia 2010 r. (I CNP 16/10). Stwierdził w nim, że przyznanie członkom prawa do otrzymywania wszelkich umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi może w niektórych wypadkach naruszać ich prawa.

Cytując stanowisko wyrażone przez Małgorzatę Sekułę-Leleno („Nieruchomości”, 2015, nr 3) mogę tylko zgodzić się z autorką, rozciągając jej wnioski nie tylko na umowę o pracę, ale i pozostałe umowy z osobami trzecimi:

„Samo ujawnienie informacji o wynagrodzeniu członka zarządu nie oznacza od razu, że doszło do naruszenia jego prywatności, ale skutek taki może wywołać sposób wykorzystania tej informacji. Pojęcie naruszenia określonego dobra jest bowiem pojęciem dynamicznym w czasie i dotyczącym konkretnych środowisk.

Nie jest zatem możliwe wypracowanie w tej kwestii jednoznacznych i wyczerpujących kryteriów, które mogłyby odnosić się do wszystkich sytuacji. Ocena w tych sprawach będzie więc z natury rzeczy zrelatywizowana do istniejących, konkretnych okoliczności i uwarunkowań. Aprobując zatem zasadę ochrony informacji o wysokości wynagrodzenia, trzeba mieć na uwadze, że o tym, czy w konkretnym przypadku dane te zostaną ujawnione, decydować będzie analiza całokształtu okoliczności, zwyczajów i zasad współżycia społecznego oraz związane z tym potrzeby społeczne”.