W poprzednim okresie programowania, który obejmował lata 2007-2013, dotacje unijne dostępne były w ramach Programów Operacyjnych funkcjonujących na szczeblu centralnym – krajowym, jak i regionalnym – w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), odrębnych dla każdego województwa. Aktualnie nowy okres programowania określony na lata 2014-2020 oferuje kolejne Programy Operacyjne.
Wnioski firm
Firma chcąca uzyskać dotację, po dokonaniu wyboru właściwego programu, składa do odpowiedniej instytucji wniosek o udzielenie wsparcia. Wnioski są składane na zasadach i w terminach wyznaczonych przez daną instytucję zarządzającą środkami publicznymi. Szczegółowe zasady ubiegania się o wsparcie określa zazwyczaj dokumentacja konkursowa lub regulamin udzielania wsparcia. Przeznaczenie pomocy, może być bardzo różne i obejmować np. dotacje na zakup sprzętu, wyposażenia, udział w targach i misjach, udział pracowników w szkoleniach, zakup specjalistycznych usług itp.
Inicjatywa JEREMIE
Wśród spółek coraz bardziej popularną formą wsparcia obok dotacji bezpośrednich są preferencyjne kredyty oraz pożyczki. Udzielane są one w oparciu o mechanizmy finansowe m.in. w ramach inicjatywy JEREMIE (ang. Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises) – programu Unii Europejskiej, którego inicjatorem jest Komisja Europejska oraz grupa kapitałowa Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
W Polsce inicjatywa JEREMIE jest obecnie realizowana w kilku województwach i będzie kontynuowana na poziomie regionalnym w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych lub zbliżonych instrumentów inżynierii finansowej.
Wsparcie w postaci preferencyjnych kredytów i pożyczek dostępne jest dla mikro, małych lub średnich przedsiębiorstw w rozumieniu przepisów załącznika nr I do rozporządzenia Komisji (WE) 80/2008 z 6 sierpnia 2008r. Jego celem jest zapewnienie dostępu do finansowania zewnętrznego tym przedsiębiorstwom, które dopiero rozpoczynają działalność lub ze względu na krótki okres działalności (a więc brak wymaganej przez banki historii kredytowej) lub brak wymaganych zabezpieczeń, nie są w stanie uzyskać środków finansowych ze źródeł komercyjnych. Pożyczkobiorca musi jednak posiadać zdolność do spłaty pożyczki wraz z odsetkami.
Pożyczkę można przeznaczyć na cele związane z podjęciem, prowadzeniem i rozwojem działalności gospodarczej, między innymi na:
-
finansowanie inwestycji,
-
wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych,
-
zakup wyposażenia (np. maszyny, urządzenia) bezpośrednio związanego z celem realizowanego przedsięwzięcia,
-
tworzenie nowych miejsc pracy,
-
lub na inne cele gospodarcze przyczyniające się do rozwoju MŚP.
Nie można z niej natomiast sfinansować:
-
bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej,
-
celów konsumpcyjnych,
-
spłaty pożyczek i kredytów,
-
spłaty innych zobowiązań (np. publiczno-prawnych).
Bank Gospodarstwa Krajowego
Ważną rolę w procesie zarządzania i nadzorowania środków w ramach Inicjatywy JEREMIE pełni Bank Gospodarstwa Krajowego, będący Menadżerem Funduszy Powierniczych w 6 województwach (dolnośląskim, łódzkim, pomorskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim i mazowieckim). Zadaniem BGK jest wybór pośredników finansowych (funduszy pożyczkowych, funduszy poręczeniowych, banków oraz innych instytucji finansowych) – instytucji, które bezpośrednio udzielają wsparcia przedsiębiorcom, oferując im kredyty, pożyczki i poręczenia.
Gwarancja de minimis ma na celu zabezpieczenie spłaty kredytu obrotowego. Nie wiąże się więc bezpośrednio z przekazaniem przedsiębiorstwu środków finansowych, ani nie stanowi dla niego dotacji. Gwarancja zabezpiecza kredyt na wypadek gdyby kredytobiorca nie spłacił go w terminie określonym umową kredytową. W takim przypadku to gwarant dokona spłaty kredytu, a dalsze rozliczenia prowadzone będą między nim a przedsiębiorcą. Bank może udzielić takiej gwarancji na okres do 27 miesięcy, w wysokości max. 60% kwoty kredytu obrotowego (bez obejmowania odsetek i pozostałych kosztów), nie więcej jednak niż do wysokości 3,5 mln zł. Dla gwarancji udzielonych do 31.12.2013 r., za pierwszy rok gwarancji prowizja wynosiła 0 zł, w drugim roku wyniesie ona 0,5% kwoty gwarancji. Wartość pomocy de minimis wyraża się w tym wypadku, za pomocą ekwiwalentu dotacji brutto, wynoszącego 13,33% udzielonej gwarancji. Kwota pomocy publicznej obliczana jest po średnim kursie euro NBP z dnia udzielenia gwarancji.
Warto pamiętać, że ubiegając się o gwarancję de minimis należy zwrócić się do jednego z banków kredytujących, które podpisały umowę z BGK. Wniosek należy złożyć bezpośrednio w banku oraz złożyć w banku, w którym dana firma ubiega się o uzyskanie kredytu obrotowego. Bank kredytujący podejmie decyzję o udzieleniu pomocy na podstawie analizy zdolności kredytowej wnioskującego oraz kierując się swoimi ściśle określonymi procedurami.
Źródło: projekt rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis
Podstawa prawna: rozporządzenia Komisji (WE) 80/2008 z 6 sierpnia 2008r.
Michał Koralewski, radca prawny
Zobacz także:
