Nowe obowiązki antykorupcyjne dla firm

Ustawa ma wprowadzić nowe, nieznane dotychczas w prawie polskim rozwiązania, co przyczyni się do bardziej efektywnego zarządzania państwem, a także będzie silnym wzmocnieniem mechanizmów antykorupcyjnych w Polsce.

Co oznacza powyższe w praktyce dla polskich przedsiębiorców?

Przede wszystkim, wspomniana ustawa będzie miała duży wpływ nie tylko na przedsiębiorstwa należące do sektora finansów publicznych, ale także na te prywatne, zarówno średnie i duże przedsiębiorstwa, gdyż wszyscy będą musieli wprowadzić procedury antykorupcyjne.

Warto będzie wdrażać nowe procedury skrupulatnie, gdyż najwyższa kara za nieprzestrzeganie przepisów ustawy o jawności życia publicznego ma sięgać nawet 10 mln zł, a przedsiębiorstwa będą miały pół roku na wprowadzenie nowych regulacji.

Jedna z podstawowych zmian dotyczyć będzie umów cywilnoprawnych, to jest stworzenia jawnego rejestru takich umów w sektorze finansów publicznych oraz obowiązku prowadzenia jawnego rejestru umów cywilnoprawych. Projekt ustawy przewiduje ponadto stworzenie nowego wzoru oświadczeń majątkowych- jawnego i jednakowego dla wszystkich zobowiązanych.

Przedsiębiorstwa będą musiały przede wszystkim określić tzw. system whistleblowing, to jest sposoby informowania organów o nadużyciach korupcyjnych, a także przeprowadzać szkolenia pracowników obejmujące m.in. tematykę odpowiedzialności karnej w przypadku naruszenia przepisów ustawy. Ponadto, obowiązkiem przedsiębiorców będzie stosowanie w umowach klauzul antykorupcyjnych. Projekt ustawy przewiduje również wdrożenie przez przedsiębiorców procedur dotyczących otrzymywania prezentów i innych korzyści przez pracowników. Kolejnym obowiązkiem będzie opracowanie i efektywne wprowadzenie w życie kodeksu etyki.

Ustawa o jawności życia publicznego ma zastąpić 3 obecnie obowiązujące ustawy:

• Ustawę z dnia 27 sierpnia 2997 r. o ograniczeniu działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne;
• Ustawę z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa;
• Ustawę z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej;

Należy jednak zaznaczyć, że Rzecznik Praw Obywatelskich zakwestionował projekt ustawy w obecnej postaci i wystąpił w tej sprawie do premiera. Wątpliwości RPO budzi przede wszystkim przewidziany w projekcie obowiązek udostępnienia informacji o dochodzie obywateli, ich majątku, w tym ruchomościach oraz nieruchomościach własnych i małżonka, zobowiązaniach, a także zwolnieniach i ulgach, z których skorzystali.

W chwili obecnej jednak wciąż trwają prace nad projektem i nie sposób określić terminu wejścia ustawy w życie.