Przez rozporządzanie akcjami rozumieć należy zbycie oraz obciążenie akcji. Obciążenie akcji polega na ustanowieniu na inkorporowanych w niej prawach ograniczonego prawa rzeczowego, jak w szczególności zastawu lub użytkowania. Zasadą jest swoboda w zakresie rozporządzenia akcjami. Zgodnie z art. 337 § 1 ustawy kodeks spółek handlowych, akcje są zbywalne.
Zasadę tę odnieść należy także do obciążania akcji. Swoboda ta może jednak zostać ograniczona. Źródłem ograniczenia mogą być ustawa, postanowienia statutu spółki, jak i umów zawieranych przez akcjonariuszy. W związku z powyższym, w zakresie ograniczeń w rozporządzaniu akcjami wyróżnić można:
- ograniczenia ustawowe;
- ograniczenia statutowe oraz
- ograniczenia umowne.
Do ograniczeń ustawowych należą:
- czasowy zakaz zbywania i zastawiania akcji aportowych
- wymóg uzyskania zgody spółki na zbycie akcji imiennej, z którą związany jest obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych
- zakaz zbywania akcji przed wpisem spółki akcyjnej do rejestru albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego
- ograniczenia o charakterze publicznoprawnym (mające postać obowiązku uprzedniego uzyskania zgody na nabycie, dokonania stosownego zgłoszenia lub powiadomienia
Ustawowe ograniczenia o charakterze publicznoprawnym w zakresie zbywania akcji mogą mieć różną postać (ograniczenia te odnoszą się także do obejmowania akcji spółki w podwyższonym kapitale zakładowym. Mogą one polegać np. na obowiązku zgłoszenia Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zamiaru koncentracji, jeżeli:
- łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1 000 000 000 euro
- łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 000 000 euro .
W omawianym przypadku koncentracja polega na nabyciu takiej ilości akcji, które - osobno bądź łącznie z posiadanymi już w danej spółce uprawnieniami,umożliwiają sprawowanie nabywcy kontroli nad ta spółką lub na nabyciu akcji, powodującego uzyskanie co najmniej 25% głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.
Podstawa prawna:
- Ustawa kodeks spółek handlowych ( Dz.U. z 2000 Nr 94 poz. 1037 ze zm.)
