Prawo to należy do praw majątkowych akcjonariusza. Polega ono na możliwości uczestnictwa przez uprawnionego w podziale pozostałym po zaspokojeniu wierzycieli spółki, w przypadku gdy spółka ta postawiona została w stan likwidacji. Dzięki temu uprawniony akcjonariusz ma możliwość odzyskania środków majątkowych, które wniósł do spółki tytułem wkładu na pokrycie objętych przez niego akcji.
W przypadku tym nie dochodzi do naruszenia ogólnej zasady, iż w czasie trwania spółki akcjonariusz nie może sięgać do środków majątku spółki; zasada ta służy trwałości kapitału zakładowego spółki. Wypłaty środków z masy likwidacyjnej mogą bowiem nastąpić tylko w przypadku, gdy wobec spółki toczy się postępowanie likwidacyjne .
Prawo do udziału w masie likwidacyjnej może być zatem wykonane tylko w spółce, wobec której otwarta została jej likwidacja. Otwarcie likwidacji spółki następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez walne zgromadzenie uchwały o rozwiązaniu spółki lub z dniem zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Taką inną przyczyną rozwiązania spółki może być szczególności przyczyna przewidziana w statucie.
Wykonanie prawa udziału w masie likwidacyjnej zależy od spełnienia dwóch warunków:
- po pierwsze od uprzedniego zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli oraz
- po drugie od upływu 1 roku od dnia ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.
Obowiązkiem każdego likwidatora jest dwukrotne ogłoszenie o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji oraz wezwanie wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie 6 miesięcy od dnia ostatniego ogłoszenia.
Ogłoszenia należy zamieścić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wymóg dokonania ogłoszeń podyktowany jest ochroną wierzycieli spółki, którzy dzięki temu uzyskują informację o likwidacji ich dłużnika, mogąc tym samym zgłosić swe wierzytelności w celu ich zaspokojenia lub zabezpieczenia. Zaspokojone powinny zostać przede wszystkim wierzytelności już wymagalne. Nie jest wykluczone, iż w przypadku, gdy kapitał zakładowy spółki nie został w całości pokryty.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych ( Dz. U. Nr 94 poz. 1037 ze zm.)
