Zatem przez prokurę oddziałową rozumie się prokurę, w której uprawnienia prokurenta zostały ograniczone przez mocodawcę do reprezentacji tylko w zakresie spraw związanych z oddziałem przedsiębiorcy z wyłączeniem spraw, które dotyczą całego przedsiębiorcy lub innych jego oddziałów. Podstawą prawną funkcjonowania prokury oddziałowej jest art. 109[5] kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura oddziałowa). Jeśli więc przykładowo działająca spółka z o.o. utworzyła w innym mieście swój oddział to zarząd spółki może ustanowić prokurenta do prowadzenia tylko tego oddziału. Art. 1095 jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 109(1) § 2, według którego nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich.
Warto nadmienić, iż przepis art. 109[7] kc przewiduje, że prokura, w tym prokura oddziałowa gaśnie z chwilą ogłoszenia upadłości. Oznacza to, że bez względu na to co jest celem postępowania upadłościowego (likwidacja majątku upadłego albo zawarcie układu), prokura oddziałowa powinna wygasnąć. Wniosek taki potwierdza wykładnia systemowa Prawa upadłościowego i naprawczego.
Ogłoszenie upadłości następuje w jednym i drugim przypadku, a jedynie w jego treści znaleźć się mogą postanowienia wskazujące na to, że mamy do czynienia z upadłością zmierzającą do zawarcia układu . Przepis art. 109[7] kc nie jest więc przepisem odrębnym w rozumieniu art. 543 i 544 Prawa upadłościowego i naprawczego, gdyż nie używa on określenia postępowanie upadłościowe lecz posługuje się terminem ogłoszenie upadłości, co ma miejsce niezależnie od tego, czy upadłość ogłoszono w celu likwidacji majątku upadłego, czy zawarcia układu.
Wnioski wynikające z wykładni językowej i systemowej art. 109[7] kc pozostają w zgodzie z funkcją prokury i postępowania upadłościowego. Prokura oddziałowa jest instytucją ułatwiającą przedsiębiorcy prowadzenie przez niego zarządu przedsiębiorstwem. Jeżeli więc jest on pozbawiony prawa zarządu, to nie może istnieć pełnomocnictwo uprawniające inne osoby niż wskazane w przepisach ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (syndyk, zarządca oraz nadzorca sądowy) do sprawowania zarządu majątkiem upadłego. Także w sytuacji, gdy postanowienie o ogłoszeniu upadłości, której celem jest zawarcie układu, dopuszcza zarząd własny upadłego, istnienie prokury jest wykluczone. Wprawdzie upadły może wtedy sam ten zarząd sprawować, ale samodzielnie tylko w granicach czynności zwykłego zarządu. Dalsze istnienie prokury oddziałowej , która ustanowiona została bez zgody nadzorcy sądowego nie powinno być więc dopuszczalne. Taki prokurent mógłby przecież dokonywać czynności sądowych i pozasądowych bez konieczności uzyskiwania zgody tego nadzorcy, co pozostawałoby w wyraźnej sprzeczności z art. 76 ust. 3 PrUiN.
Podstawa prawna:
Kodeks spółek handlowych ( Dz.U z 2000 Nr 94 poz. 1037 ze zm.)
