Powołanie spółki cywilnej, a następnie kierowanie nią, jest relatywnie prostym i tanim sposobem prowadzenia działalności gospodarczej (zbliżonym do jednoosobowej firmy). Wystarczy, by przyszli wspólnicy spółki cywilnej zawarli pisemną umowę spółki, w której zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Powinno się to stać w wyniku działania w oznaczony sposób, szczególnie poprzez wniesienie wkładów (np. rzeczowych czy w postaci własnej pracy). Taką umowę należy następnie zarejestrować w urzędzie skarbowym (podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych).
Status spółki
Warto wiedzieć, że spółka cywilna nie posiada statusu przedsiębiorcy, za to jej wspólnicy – owszem. Zatem osoby, pragnące prowadzić działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej, powinny uzyskać stosowny wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Jeżeli dany przedsiębiorca jest już zarejestrowany, powinien zgłosić zmiany dotyczące rozpoczęcia działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej.
Ponadto, jeszcze przed rozpoczęciem działalności w formie spółki cywilnej, wspólnicy powinny wystąpić o nadanie spółce numeru REGON i NIP.
Finanse spółki cywilnej
Spółki cywilne nie są płatnikami podatku dochodowego. Wszyscy wspólnicy takich spółek rozliczają się z indywidualnie z fiskusem. Za to podatnikami podatku od towarów i usług spółki cywilne być mogą. Wówczas niezbędnej jest zarejestrowanie danej spółki dla potrzeb VAT.
Ponadto, jeśli wspólnicy planują zatrudniać pracowników, powinni zgłosić swoją spółkę cywilną także do ZUS-u, jako płatnika składek.
Warto także zawczasu – jeszcze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej – pomyśleć o założeniu wspólnego rachunku bankowego, który będzie służył do rozliczeń dotyczących działalności spółki.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej
Podstawową wadą spółki cywilnej jest ponoszenie solidarnej odpowiedzialności przez wszystkich wspólników za zobowiązania spółki, całym majątkiem wspólnym (tj. majątkiem spółki) oraz majątkiem osobistym (bez żadnych ograniczeń). Co więcej, dotyczy to nie tylko obecnego majątku, ale także przyszłego. Owa odpowiedzialność rozciąga się także na współmałżonków wspólników spółki cywilnej, z wyłączeniem ich majątków odrębnych.
W praktyce oznacza to, że wierzyciel, który nie zaspokoi swoich roszczeń z majątku spółki, może dochodzić długu (w całości lub w części):
- od wszystkich wspólników łącznie,
- od jednego spośród wspólników,
- od każdego wspólnika z osobna.
Przy czym, zaspokojenie roszczeń wierzyciela przez jednego lub kilku wspólników spółki cywilnej, zwalnia pozostałych wspólników z odpowiedzialności.
Obowiązek prowadzenia spraw spółki
Kolejnym, nierzadko „bolesnym”, wymogiem dotyczącym spółek cywilnych, jest ustawowy obowiązek prowadzenia spraw spółki przez każdego z wspólników. Bywa to o tyle niekorzystne, że niektóre osoby mogą lepiej sprawdzać się w roli biernego wspólnika, aniżeli aktywnego, ograniczając się jedynie do wniesienia wkładu (finansowego czy rzeczowego).
