Pracodawca może dowolnie zarządzać czasem pracy swoich podwładnych, o ile dokonuje tego w ramach obowiązujących przepisów. Jednym z uprawnień w tym zakresie jest możliwość wysłania podwładnego w podróż służbową. Niemniej jednak w przypadku pracownic w ciąży, musi on mieć zgodę na delegację. Co więcej – zgoda ta nie może być odgórna. Należy ją uzyskiwać na każdą konkretną delegację. Zgoda taka, dla celów dowodowych, powinna zostać wyrażona na piśmie.
Powierzenie innej pracy kobiecie w ciąży
W przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy i na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, pracodawca może przenieść pracownika do innej pracy o ile nie spowoduje to obniżenia wynagrodzenia a praca odpowiada kwalifikacjom pracownika. Inną pracę można także polecić pracownikowi na czas przestoju.
Obie te zasady mają zastosowanie do kobiet w ciąży. W tym przypadku należy jednak pamiętać, aby nowa praca:
- nie należała do prac zabronionym kobietom w ciąży,
- nie była świadczona w porze nocnej, dłużej niż 8 godzin na dobę, w godzinach nadliczbowych (lub w systemie przerywanego czasu pracy, chyba że pracownica wyrazi na to zgodę),
- nie została zabroniona przez lekarza.
Czasowe przeniesienie na odmienne stanowisko
Jeżeli okaże się, że pracownica wykonuje pracę, która jest zakazana kobietom w ciąży pracodawca powinien:
- dostosować jej stanowisko tak, żeby praca kobiet w ciąży nie była na nim zabroniona,
- przenieść ją na inne stanowisko, lub
- zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy (z zachowaniem prawa do wynagrodzenia).
Pracodawca może wybrać dowolną z powyższych czynności w zależności do tego, na co pozwalają mu możliwości zakładu pracy. Można również łączyć powyższe opcje i np. czasowo przenieść pracownicę do innej pracy czy zwolnić z obowiązku świadczenia pracy a następnie przywrócić ją na dotychczasowe ale już dostosowane stanowisko.
Zmiana wymiaru etatu
W okresie ciąży pracownica podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę. W tym czasie nie jest także możliwe dokonanie wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy lub płacy. Oznacza to, że w trakcie ciąży pracownicy pracodawca nie ma możliwości zmniejszenia jej wymiaru etatu. Od tej zasady są jednak 2 wyjątki.
W okresie ciąży pracownica podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę. W tym czasie nie jest także możliwe dokonanie wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy lub płacy. Oznacza to, że w trakcie ciąży pracownicy pracodawca nie ma możliwości zmniejszenia jej wymiaru etatu. Od tej zasady są jednak 2 wyjątki.
Pierwszym z nich jest zgoda pracownicy – w każdym czasie pracodawca może bowiem zaproponować porozumienie zmieniające w tym zakresie.
Drugi dotyczy jedynie pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Zmniejszenie wymiaru etatu ciężarnej pracownicy w drodze wypowiedzenia zmieniającego jest w takim przypadku możliwe jeżeli konieczność wprowadzenia zmian wynika z przyczyn niedotyczących pracownicy, np. reorganizacja pracy w firmie.
Podstawa prawna:
- art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 1, art. 12 ust. 1, ust. 2, art. 15 ust. 1, art. 18 3b § 2 pkt 1, art. 22 1 § 1, § 2, art. 22 1 § 4, art. 25 § 1, art. 45, art. 47, art. 41, art. 52 § 1, art. 53 § 1 pkt 1 lit. a, art. 80–84, art. 87–88, art. 142, art. 148, art. 177, art. 178 § 1, art. 179, art. 185, art. 1861 § 1, art. 264 § 1, art. 265 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Michał Tomaszewski
Zobacz także: