W warunkach fizjologicznych podczas cyklu miesięcznego u kobiety dochodzi najpierw do rozrostu a później do złuszczenia błony śluzowej macicy czyli endometrium. W warunkach przebiegającej endometriozy dochodzi z kolei do nadmiernego i niekontrolowanego rozrostu endometrium. Błona śluzowa wykracza poza obręb macicy i umiejscawia się najczęściej na jajnikach.
Choroba ta występuje stosunkowo często, bo aż u piętnastu procent kobiet w wieku reprodukcyjnym. Początkowo rozwija się powoli i ze skąpymi objawami. Głównymi symptomami tej choroby jest ból i trudności w zajściu w ciążę. Ból pojawia się z reguły podczas menstruacji i zlokalizowany jest w obrębie miednicy i dolnej części kręgosłupa. Dodatkowo dochodzą zaburzenia w miesiączkowaniu i obfite krwawienie. Do innych dolegliwości zaliczyć można problemy żołądkowe, niestrawność i ogólne osłabienie.
Chorobotwórcza błona nie ulega złuszczeniu, gromadząc się prowadzi do powstania stanów zapalnych. W skutek zalegania endometrium dochodzi do tworzenia się torbieli i guzów, które prowadzą do niedrożności jajowodów. Wówczas zajście w ciążę staje się niemożliwe.
Etiopatogeneza ednometriozy nie jest do końca wyjaśniona. Słuszna wydaje się teoria, że do wystąpienia choroby musi przyczynić się wiele zjawisk jednocześnie. Leczenie endometriozy nie jest łatwe.