Można odstąpić od kary nałożonej na odbierających odpady

NSA rozpatrywał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie możliwości odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę odbierającego odpady. O odstąpieniu takim mówi art. 189f kpa. Niektóre organy administracji i sądy uznają, że przepis ten daje podstawę do odstąpienia od kary pieniężnej i poprzestać na pouczeniu - inne wręcz przeciwnie, stoją na stanowisku, że nie ma takiej możliwości. 

Zgodnie z art. 189f kpa organ administracyjny może odstąpić od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej i poprzestać na pouczeniu, jeśli spełnione są dwie przesłanki.

a) znikoma jest waga naruszenia prawa, i strona zaprzestała naruszać prawa
b) za ten sam czyn już inny organ nałożył karę i spełniła ona swoje zadania.

Rzecznik Praw Obywatelskich nie miał najmniejszych wątpliwości, że w sprawach przedsiębiorców odbierających odpady, powinien mieć zastosowanie przepis kpa umożliwiający odstąpienie od wymierzenia kary. Jego zdaniem, wprowadzenie do kpa przepisów dotyczących kar pieniężnych, miało ujednolicić zasady wymierzania kar i gwarantować ochronę podmiotów, które takiej karze podlegały. 

Ważne: Zastosowanie przepisu o charakterze gwarancyjnym nie może być wyłączone ze względu na obligatoryjność kary pieniężnej, szczególnie, że przepis ten dostosował normy prawa administracyjnego do konstytucyjnych wymogów. 

Takie samo zdanie wyrazili Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz Prokuratura Krajowa. 

Zdanie to podzielił także Najwyższy Sąd Administracyjny.

„Do postępowań administracyjnych w przedmiocie nałożenia administracyjnych kar pieniężnych, o których mowa w przepisach Rozdziału 4d ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, stosuje się art. 189f Kodeksu postępowania administracyjnego" - uchwała 7 sędziów NSA z 9 czerwca 2022 r. - akt III OPS 1/21

Jak wiemy z ustnego uzasadnienia wyroku, zastosowanie omawianego przepisu nie powinno się ograniczać jedynie do tzw. ustawy czystościowej. Możliwość odstąpienia od wymierzenia kary i poprzestanie na pouczeniu powinna się odnosić do wszystkich kar pieniężnych stosowanych w przepisach administracyjnych, jeśli szczegółowe przepisy nie regulują tej kwestii w sposób odmienny.