Umowa na zastępstwo pracownika placówki medycznej

Nie zawsze liczba personelu na poszczególnych stanowiskach pracy w placówce medycznej jest na tyle dobrana, że nawet dłuższe nieobecności nie będą powodowały zakłócenia w pracy placówki. Teoretycznie istnieje możliwość rozłożenia zadań nieobecnego pracownika na pozostający w dyspozycji prowadzącego placówkę medyczną personel. Nie może to jednak prowadzić do generowania pracy w godzinach nadliczbowych.

Istnieje możliwość zatrudnienia osoby z zewnątrz, np. na podstawie umowy prawa cywilnego. Należy jednak pamiętać o pewnym niebezpieczeństwie. Skoro niezbędne jest zastępstwo nieobecnego pracownika, a więc osoby zatrudnionej na podstawie stosunku pracy, to obowiązków realizowanych przez zastępcę zatrudnionego na bazie umowy prawa cywilnego w żadnym razie nie można wykonywać w ramach organizacji pracy typowej dla stosunku pracy. W przeciwnym razie organy kontroli i nadzoru mogłyby to ocenić jako próbę obejścia pracowniczej formy zatrudnienia.

W sytuacji, gdy wykonywania obowiązków w ramach zastępstwa nie można zorganizować w ramach umowy prawa cywilnego, pozostają dwie opcje.

Zatrudnienie w miejsce nieobecnego czasowo pracownika nowej osoby na podstawie zwykłej umowy na czas określony albo odwołanie się do szczególnego rodzaju umowy terminowej, jaką jest umowa na czas określony zawierana w celu zastępstwa nieobecnego pracownika.

W przypadku zwykłych umów na czas określony, które może stosować placówka medyczna, obowiązuje limit z tym samym pracownikiem trzech umów, a łączny czas trwania takich umów nie może przekraczać 33 miesięcy. Jeżeli placówka zastosuje umowę na czas określony zawartą w celu zastępstwa, ta umowa nie będzie wliczana do limitu umów terminowych, przykładowo w sytuacji, gdy w przyszłości prowadzący placówkę zechce zatrudnić osobę wcześniej zatrudnioną na zastępstwo na podstawie zwykłej umowy na czas określony.

Zasadą wynikającą z celu zawarcia takiej szczególnej pozalimitowej umowy terminowej jest to, że czas jej trwania powinien ściśle korespondować z okresem usprawiedliwionej nieobecności pracownika zastępowanego. W żadnym razie umowa zawarta w celu zastępstwa nie powinna swym zakresem wykraczać poza czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika zastępowanego.

W typowych przypadkach umowa zawierana w celu zastępstwa zawierana jest na pełny przewidywany okres nieobecności pracownika. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby prowadzący placówkę medyczną zawarł z pracownikiem – zastępcą kilka kolejnych następujących po sobie umów na czas określony w celu zastępstwa.

Powrót do pracy pracownika zastępowanego nawet przed spodziewanym terminem nie powinien wiązać się z kontynuowaniem zatrudniania pracownika zatrudnionego w celu zastępstwa na podstawie dotychczasowej umowy.

Ważne: Jeżeli prowadzący placówkę medyczną zdecyduje się zawrzeć umowę na czas określony w celu zastępstwa nieobecnego pracownika, musi w pierwszej kolejności, jeszcze przed formalnym zawarciem umowy, skierować osobę ubiegającą się o zatrudnienie na wstępne profilaktyczne badanie lekarskie.

Ważne: Niezależnie od wcześniejszych doświadczeń zawodowych, niezbędne jest zapewnienie takiej osobie właściwego szkolenia z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy. Dopiero po ukończeniu takiego szkolenia pracownika można formalnie dopuścić do obowiązków w charakterze zastępcy.

Ważne: Zawarcie umowy na czas określony w celu zastępstwa, niezależnie od okresu trwania takiej umowy, zobowiązuje prowadzącego placówkę medyczną lub osobę upoważnioną do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy do założenia nowemu pracownikowi właściwej dokumentacji - akt osobowych w niepełnym zakresie (części A-D)

Zakres obowiązków pracownika zatrudnionego na czas określony w celu zastępstwa nieobecnego pracownika powinien się pokrywać z zakresem czynności pracownika zastępowanego.

Umowa na czas określony zawierana w celu zastępstwa powinna zawierać informację wskazującą, że jest zawierana w celu zastępstwa. Jednak nie może to być jedyna informacja odnosząca się do rodzaju pracy. W umowie należy precyzyjnie określić rodzaj pracy i miejsce jej wykonywania bez domniemanego odwołania się do zakresu obowiązków oraz miejsca pracy osoby zastępowanej.

Prowadzący placówkę medyczną może mieć wątpliwość, czy dopuszczalnym postępowaniem jest możliwość powierzenia osobie zatrudnionej w celu zastępstwa innej pracy niż ta, którą określono pierwotnie w umowie na zastępstwo. Przyjmuje się, że osoba zatrudniona w celu zastępstwa powinna wykonywać zakres obowiązków pracownika zastępowanego. W szczególnych przypadkach za dopuszczalną uznaje się możliwość czasowego powierzenia innej pracy, na takich samych zasadach jak dopuszczalne jest powierzenie wykonywania innej pracy pracownikowi zastępowanemu. Należy jednak podchodzić do takiej możliwości ze szczególną ostrożnością – tak, aby ewentualnie inspektor pracy nie zakwestionował celowości zawarcia umowy na zastępstwo.

Czas trwania umowy na zastępstwo powinien korespondować z okresem nieobecności pracownika zastępowanego w pracy. Jeżeli prowadzący placówkę medyczną zdecyduje się na kilka umów terminowych w celu zastępstwa – wówczas będą one rozwiązywały się w terminie ustalonym przez strony.

Jeżeli jednak będzie zawarta jedna umowa, bez określenia dokładnej daty końcowej obowiązywania, wówczas przyjmuje się, że obejmuje ona cały okres usprawiedliwionej nieobecności pracownika zastępowanego i tym samym rozwiąże się, kiedy powróci do pracy pracownik zastępowany.

Ważne: Zarówno prowadzący placówkę medyczną, jak i pracownik – zastępca, mają prawo zakończyć współpracę przed terminem, składając w tym zakresie stosowne oświadczenie woli. Dopuszczalne jest zatem zakończenie współpracy w ramach umowy na zastępstwo na mocy porozumienia stron, w ramach rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem, jak też przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia.