Czy promowanie szczepień to niedozwolona reklama? 

Kwestie szczepień przeciwko wirusowi SARS-Cov-2 nadal są aktualne i nadal budzą wiele emocji. W związku z tym, że od wirusa nadal nie udało nam się uwolnić, warto zwrócić uwagę na orzecznictwo sądów. 

Postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy dotyczy rozpowszechniania w szkole ulotek promujących szczepienie przeciwko wirusowi. Takim działaniom zarzucono formę reklamy produktu leczniczego (art. 129 Prawa farmaceutycznego) oraz reklamy produktu leczniczego skierowanej do dzieci (art. 53 ust. 3 Prawa farmaceutycznego). Do prokuratury trafiło doniesienie o popełnieniu przestępstwa. Biorąc pod uwagę charakter ulotki, prokurator nie zgodził się z twierdzeniem, że rozpowszechnianie jej w szkołach jest czynem zabronionym określonym w art. 129 Prawa farmaceutycznego. Zgodnie z przywołanym przepisem karze podlega ten, kto nie będąc do tego uprawnionym, prowadzi reklamę produktów leczniczych. Uznając, że to nie jest reklama, nie widział potrzeby rozpatrywania czynu w kontekście art. 53 ust. 3 Prawa farmaceutycznego. 

Postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia w tej sprawie zostało jednak zaskarżone. Zarzuty wobec postanowienia prokuratora ograniczyły się jedynie do polemiki z jego oceną materiału dowodowego w postaci ulotki. Sąd uznał tę polemikę za ogólnikową, popierając prokuratora i jego argumentację. 

Prokurator w uzasadnieniu do swojego postanowienia zauważa, że jeśli treść ulotki wskazuje na jej czysto informacyjny i edukacyjny charakter, a celem jest zachęcenie do udziału w szczepieniu. Nie można więc traktować jej jako reklamy produktu leczniczego, gdyż nie zachęca do wykorzystywania określonej szczepionki, czyli do wyboru konkretnego produktu wskazanej firmy farmaceutycznej. Wybuch epidemii jest faktem powszechnie znanym, podobnie jak to, że jako najskuteczniejsza metoda przeciwdziałania rozwojowi wirusa uznawana jest szczepienie. Zdaniem prokuratora rozpowszechnianie w szkole tego rodzaju informacyjnej ulotki nie narusza prawa.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 32 ustawy Prawo farmaceutyczne produktem leczniczym jest substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne. Biorąc pod uwagę treść tej definicji, wskazać należy, że sama procedura szczepienia nie jest produktem leczniczym, a tym samym jej reklamowanie nie jest zakazane, nie ma wobec niej zastosowania art. 129 ust. 1 Prawa farmaceutycznego. 

W świetle powyższego nie ma znaczenia także fakt, że w momencie rozpowszechniania ulotek dostępna była tylko jedna szczepionka dla dzieci. Nie wpływa to na ocenę informacyjnego charakteru ulotki. Skoro ulotka nie ma charakteru reklamy, to nie ma również potrzeby odnoszenia się do zarzutu z art. 53 ust 3 Prawa farmaceutycznego, który dotyczy kierowania reklamy do dzieci. 

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy uznał, że ulotka propagująca program szczepień przeciwko wirusowi SARS-Cov-2, nie zawierająca nazwy konkretnego produktu leczniczego może być rozpowszechniana w szkołach, gdyż nie stanowi reklamy produktu leczniczego, lecz ma charakter informacyjny, edukacyjny a także profrekwencyjny.