Ustawa o systemie oświaty nakłada obowiązek nauki do ukończenia 18 roku życia. Dyrektor szkoły odpowiada za egzekwowanie tego obowiązku wobec uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum. Obowiązki dyrektora szkoły przewidują wszczęcie egzekucji administracyjnej w razie nierealizowania obowiązku szkolnego przez dziecko.
Dla dyrektora szkoły i dla nauczycieli podstawową informacją świadczącą o nierealizowaniu przez ucznia obowiązku szkolnego jest częsta absencja i brak informacji ze strony rodziców o przyczynach nieobecności. W sytuacji, gdy dyrektor szkoły stwierdzi, że uczeń nie realizuje obowiązku szkolnego, który nakłada ustawa o systemie oświaty, ma obowiązek podjąć tzw. czynności przedegzekucyjne.
Dyrektor szkoły wysyła upomnienie do rodziców
W pierwszej kolejności po stwierdzeniu, że uczeń nie wywiązuje się obowiązku, jaki nakłada na niego ustawa o systemie oświaty jest wysłanie upomnienia do rodziców. W upomnieniu znajduje się informacja, iż uczeń nie realizuje obowiązku szkolnego oraz informacja o wynikających z tego konsekwencjach. Jeżeli nie będzie uczęszczać do szkoły, dyrektor szkoły skieruje sprawę na drogę postępowania administracyjnego (art. 15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).
Istotne dla dyrektora szkoły jest, aby upomnienie zostało wysłane listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Jeżeli w ciągu 7 dni po otrzymaniu potwierdzenia odbioru upomnienia uczeń nadal nie zacznie uczęszczać na lekcje, dyrektor szkoły powinien wystawić tytuł wykonawczy i wystąpić z wnioskiem o wszczęcie egzekucji administracyjnej.
Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego
Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego jest składany przez dyrektora szkoły do właściwego organu samorządu terytorialnego, który w tym przypadku jest organem egzekucyjnym. Do wniosku należy dołączyć tytuł wykonawczy, kserokopię upomnienia oraz potwierdzenie odbioru tego upomnienia (art. 26 § 1 i art. 27 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).
Rodzice mają prawo do złożenia zażalenia
Rodzicom ucznia, który nie realizuje obowiązku jaki nakłada ustawa o systemie oświaty należy umożliwić zgłoszenia zarzutów wobec wszczętego przez dyrektora szkoły postępowania egzekucyjnego (art. 33 i art. 34 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).
W przypadku, gdy nałożenie grzywny odbyło się zgodnie z prawem i zażalenie rodziców jest bezpodstawne, dyrektor szkoły powinien poinformować, że zarówno dla niego jak i dla nauczycieli najważniejsza jest obecność ucznia na lekcjach. Jeżeli obowiązek określony w tytule wykonawczym zostanie wykonany, tj. uczeń będzie regularnie uczęszczał do szkoły, istnieje możliwość umorzenia grzywny nałożonej na rodziców (art. 125 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).
Marta Wysocka, specjalistka w zakresie prawa oświatowego
Podstawa prawna:
art. 26 § 1, art. 27 § 3, art. 33, art. 34 i art. 125 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. 2012 poz. 1015 ze zm.)
art. 15 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 2004 nr 256, poz. 2572, ze zm.)
