Język obcy w informacji o gotowości szkolnej – jakie informacje uwzględnić i jak je sformułować

Nauczyciele pracujący z dziećmi w wieku przedszkolnym, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego, zobowiązani są do prowadzenia systematycznej obserwacji pedagogicznej podopiecznych, której celem jest poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji.

W roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole nauczyciele przeprowadzają analizę gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole, czyli diagnozę przedszkolną. W bieżącym roku szkolnym tą diagnozą są objęte dzieci 5 i 6-letnie.

Diagnoza polega na opisaniu umiejętności dziecka w kilku obszarach, od których uzależniona jest gotowość szkolna – można je ująć np. w następujących kategoriach:

• rozwój fizyczny i wychowanie zdrowotne,
• rozwój poznawczy,
• rozwój emocjonalno-społeczny.

Na ocenę rozwoju poznawczego ma także wpływ obserwacja dziecka na zajęciach nauki języka obcego nowożytnego. Informacja o gotowości szkolnej dziecka powinna uwzględniać przygotowanie do posługiwania się językiem obcym, gdyż gotowość szkolna to nie tylko umiejętność głoskowania i liczenia, ale przede wszystkim gotowość dziecka do podjęcia nowych zadań, zdolność do przystosowania się do nowego środowiska. Gotowość szkolna to taki poziom rozwoju fizycznego, poznawczego, emocjonalno-społecznego, który czyni dziecko podatnym na uczenie się.

Zgodnie z zapisami podstawy programowej wychowania przedszkolnego, celem nauki języka obcego w przedszkolu jest przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym poprzez rozbudzanie ich świadomości językowej i wrażliwości kulturowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języków obcych na dalszych etapach edukacyjnych, a w przypadku dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym – rozwijanie świadomości istnienia odmienności językowej i kulturowej. Podczas obserwacji dzieci trzeba zwracać uwagę na stopień realizacji tego celu i zawarcie wniosków w informacji o gotowości szkolnej poszczególnych dzieci.

Świadomość językowa oznacza świadomość istnienia symboli językowych, zasad i reguł języka, czyli świadome używanie przez dziecko środków językowych. Świadomość językowa dzieci w tym wieku ujawnia się głównie w grach i zabawach językowych.

Wrażliwość kulturowa to świadomość istnienia innych kultur poza tą, w której dziecko się wychowuje, zainteresowanie inną kulturą/kulturami. U dzieci można to obserwować poprzez zabawę, wspólne oglądanie filmów, bajek, rozmowę.

Nauczyciel, obserwując dziecko powinien także umieć ocenić stopień motywacji do nauki języków obcych, co zweryfikuje, widząc zaangażowanie dziecka w proces zdobywania wiedzy, w zabawy organizowane podczas zajęć nauki języka obcego. Motywacja może przejawiać się w kreatywności dziecka na zajęciach, aktywności, chętnym i częstym zadawaniu pytań, dociekliwości, częstotliwości podejmowania prób używania języka w różnych sytuacjach, nie tylko podczas jego nauki.

Jeśli języka obcego uczy inny nauczyciel – powinien przekazać wychowawcy grupy wszystkie obserwacje, które będą potrzebne do wykorzystania w informacji o gotowości szkolnej poszczególnych dzieci.

Dziecko kończące wychowanie przedszkolne powinno:

1) uczestniczyć w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych;

2) rozumieć bardzo proste polecenia i reagować na nie;

3) powtarzać rymowanki, proste wierszyki i śpiewać piosenki w grupie;

4) rozumieć ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są