Awans zawodowy nauczyciela odbywa się zgodnie z regulacjami Karty Nauczyciela. Najczęściej osoba, która w chwili rozpoczęcia pracy w szkole nie posiada stopnia awansu zawodowego otrzymuje stopień stażysty. Istnieją jednak odstępstwa od tej reguły. Wymogiem obligatoryjnym wobec osoby, która chce od razu otrzymać stopień nauczyciela kontraktowego jest posiadanie przez nią odpowiedniego stażu pracy i dorobku zawodowego.
Nauczyciel kontraktowy od dnia zatrudnienia
Zgodnie z Kartą Nauczyciela, wyróżnia się dwa przypadki, w których osobie nawiązującej stosunek pracy można nadać stopień nauczyciela kontraktowego bez konieczności odbywania stażu.
Pierwszy przypadek dotyczy nauczycieli akademickich, którzy legitymują się co najmniej trzyletnim stażem pracy w szkole wyższej. W chwili nawiązania stosunku pracy w szkole otrzymują oni stopień nauczyciela kontraktowego i mogą rozpocząć staż na nauczyciela mianowanego.
Drugi przypadek to osoby posiadające co najmniej pięcioletni okres pracy oraz legitymujące się znacznym dorobkiem zawodowym. Dokumentacja świadcząca o spełnianiu tych wymogów może pochodzić od dowolnego pracodawcy bądź poświadczać prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Musi jednak wskazywać na wiedzę i umiejętności niezbędne do nauczania danego przedmiotu.
Nauczyciel kontraktowy czy nauczyciel mianowany
Karta Nauczyciela dopuszcza również przypadki, w których osoba nieposiadająca stopnia awansu zawodowego może ubiegać się o przyznanie stopnia nauczyciela mianowanego.