Opodatkowaniu podlega nabycie od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej tzw. kwoty wolne. A zatem po ustaleniu podstawy opodatkowania od tak określonej kwoty, w pierwszej kolejności odejmowana jest ściśle określona kwota, która nie podlega opodatkowaniu. Kwoty te są różne dla każdej z trzech grup podatkowych. Opodatkowaniu podlega nadwyżka ponad:
- 9637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,
- 7276 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,
- 4902 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.