Co daje kwota zmniejszająca podatek i jak z niej skorzystać?

Kwota zmniejszająca podatek jest przypisana do skali podatkowej, którą tworzą dwa przedziały rozliczeń podatku, rozgraniczone progiem podatkowym. Od 1 lipca 2022 r. w pierwszym przedziale opodatkowanie wynosi 12%, natomiast w drugim to 32%. Próg podatkowy jest wyznaczony na poziomie 120 000 zł. 

Od 1 stycznia 2022 r. kwota wolna to 30 000 zł, natomiast kwota zmniejszająca podatek to 3 600 zł. 

Ważne: Obie wskazane kwoty mają zastosowanie do dochodów całorocznych, czyli są uwzględniane w kontekście dochodów uzyskiwanych od początku roku podatkowego. 

Do dochodów miesięcznych, od których płatnicy podatku dochodowego oblicza zaliczki na PIT, ma zastosowanie 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Daje to 300 zł, co jest z kolei odpowiednikiem miesięcznej kwoty wolnej w wysokości 2 500 zł. 

Ważne: W ujęciu miesiąca podatnik nie zapłaci podatku, jeśli jego dochód stanowiący podstawę opodatkowania nie przekracza 2 500 zł., pod warunkiem, że zaliczka na podatek od takiego dochody będzie przez płatnika pomniejszona o 300 zł. 

Tylko 5 płatników stosuje 1/12 kwoty zmniejszającej podatek z mocy prawa - a co za tym idzie zastosowanie jej nie wymaga żadnej aktywności podatnika. Płatnikami tymi są: rolnicza rolnicza spółdzielnia produkcyjna, organ rentowy od wypłat z tytułu emerytur i rent, organ zatrudnienia, WUP, organ egzekucyjny. 

W zdecydowanej większości potrzebne jest jednak oświadczenie podatnika, które zainicjuje skorzystanie z pomniejszania zaliczki o 300 zł. Jest ono konieczne, gdy płatnikami są:

• zakład pracy,
• podmiot przyjmujący na praktykę absolwencką lub staż uczniowski,
• zleceniodawca lub jednostka organizacyjna
• organ rentowy od wypłat z tytułu zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego,
• bank, placówka pocztowa,
• uczelnia,
• areszt śledczy, zakład karny,
• centrum integracji społecznej,
• spółdzielnia,
• oddział Agencji Mienia Wojskowego,

Oświadczenie o pomniejszeniu zaliczki o 300 zł, podatnik może złożyć tylko jednemu płatnikowi. Jednak od 1 lipca ma także możliwość złożenia oświadczenia o zmniejszaniu zaliczki o kwotę 150 zł lub 100 zł. Jest to możliwość, z której mogą korzystać głównie osoby uzyskujące przychód od więcej niż jednego płatnika, ale u żadnego z nich podstawa opodatkowania nie przekracza 2 500 zł. 

Maksymalnie można złożyć oświadczenie 3 płatnikom - łączna kwota pomniejszająca przez wszystkich płatników nie może przekraczać 300 zł. 

Przepisy pozwalają podatnikowi także złożyć oświadczenie, na podstawie którego zrezygnuje z pomniejszania zaliczek. 

Masz wątpliwości z zakresu prawa podatkowego? Poznaj indywidualne porady naszych ekspertów. Sprawdź nas!