Czy Polski Ład 2.0 jest korzystny dla podatnika? RPO ma wątpliwości

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się do Ministra Finansów o wyjaśnienia nowych regulacji podatkowych. Po przeanalizowaniu nowych przepisów, które obowiązują od 1 lipca, powziął wątpliwości, czy na pewno są one korzystne dla wszystkich Polaków. Nawet jeśli działają na niekorzyść niewielkiej grupy, to w przypadku największej od ćwierćwiecza inflacji, zmiany takie nie przyniosą nic dobrego. 

Mówi się, że pewne są tylko śmierć i podatki. W naszej prawnej rzeczywistości, pewne jest, że będą, ale jak już będą wyglądały to raczej niewiadoma. W uzasadnieniu do ustawy wprowadzającej Polski Ład jeszcze w styczniu 2022 r. zapewniano, że ma to doprowadzić do przejrzystego systemu podatkowego, którego celem jest zmniejszenie podatków. Nie wyszło - stąd w połowie roku podatkowego wprowadzana jest kolejna rewolucja, której przyświeca dokładnie taki sam cel i podobnie jak poprzednia - może jednak doprowadzić do pogorszenia sytuacji niektórych podatników. 

Ważne: Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, zmiana przepisów podatkowych w trakcie roku nie może pogorszyć sytuacji podatników. 

Ustawy podatkowe są szczególnym rodzajem przepisów. Kształtują bowiem obowiązki obywateli wobec państwa. A każdy człowiek, niezależnie od poziomu osiąganych dochodów ma prawo wiedzieć w jaki sposób ten obowiązek będzie ukształtowany. Dzięki temu będzie w stanie zaplanować swoje działania. Stąd też zmiana przepisów w trakcie roku podatkowego ma być traktowana jako szczególna sytuacja, w której prawa obywateli są w wyjątkowy sposób chronione. 

Ważne: Zmiany w przepisach podatkowych w trakcie roku podatkowego mogą jedynie poprawiać sytuację podatników, bądź być dla nich zupełnie neutralne. 

Niewątpliwym sygnałem ostrzegawczym w odniesieniu do nowej regulacji jest komentarz znanego specjalisty z zakresu prawa podatkowego - prof. Witolda Modzelewskiego. Ocenił on, że na podstawie wprowadzonych w lipcu przepisów, zyskają osoby zarabiające powyżej 12 800 zł - a pozostała grupa podatników będzie w gorszej sytuacji niż w pierwszej połowie roku. 

Zdaniem Profesora, sytuacja osób, które zarabiają do 5701 zł miesięcznie - czyli tych niemieszczących się w grupie podatników mogących przez pierwsze 6 miesięcy korzystać z tzw. ulgi dla klasy średniej - znacznie się pogorszy. Wszystko z powodu wykreślenia od 1 lipca możliwości tzw. rolowania zaliczek. Dotychczas zaliczki mogły być obniżane do poziomu z 2021 r. - czyli 17% pomniejszone o kwotę składki zdrowotnej w wysokości 7,75% podstawy - czyli mniej niż 10%. 

Od 1 lipca nie ma już takiej możliwości - więc nawet z zastosowaniem pomniejszonej skali podatkowej 12% przy uwzględnieniu opłaty kolejny 9% składki zdrowotnej - zamiast niecałych 10% ta grupa obywateli zapłaci 21%.

To samo może spotkać najmniej zamożnych emerytów i rencistów, którzy dotychczas także korzystali z rolowania przepisów. 

Poznaj nasze szkolenia:

• Skala podatkowa i kwota wolna od podatku po zmianach od lipca 
• Polski Ład 2.0. - podsumowanie zmian 

Niestety mimo licznych apeli i analiz, Nowy Polski Ład 2.0 nie zmienił przepisów stanowiących podstawę swoistego podwójnego opodatkowania. Składka zdrowotna jest przymusową daniną. A mimo to jej kwota stanowi podstawę opodatkowania. 

Ważne: Opodatkowanie podatkiem dochodowym składki na ubezpieczenie społeczne, to rodzaj podwójnego opodatkowania.