Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 updof).
W konsekwencji kwota składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zwróconych przez jednostkę (płatnika) na wniosek ZUS stanowi przychód pracownika (podatnika), podlegający opodatkowaniu w miesiącu, w którym nastąpił faktycznie zwrot tych składek.
Jednocześnie trzeba pamiętać, że od zwracanej ubezpieczonemu nienależnie potrąconej części wynagrodzenia płatnicy powinni potrącić należną składkę na ubezpieczenie zdrowotne, o którą powinni pomniejszyć należną zaliczkę na podatek.
Do ustalenia podstawy wymiaru składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne stosuje się, co prawda, przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale nie stosuje się rocznego ograniczenia podstawy wymiaru.
Oznacza to, że w razie osiągnięcia kwoty granicznej i zaprzestania opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o kwotę odpowiadającą tym składkom zwiększa się przychód ubezpieczonego, stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jednocześnie kwota zwrotu nienależnie pobranych składek nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Wypłacony przez ZUS za pośrednictwem zakładu pracy zwrot nadpłaty składek na ubezpieczenia społeczne jest przychodem pracownika w tym roku podatkowym, w którym go otrzymał. Powyższe stanowiska potwierdzają również organy podatkowe. Tytułem przykładu można przytoczyć pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Radomiu z 16 marca 2004 r., nr US-24/217/415/4/2004, w którym możemy przeczytać:
