Opodatkowanie PIT pełnomocnika zależy od źródła przychodów

Ustanowienie (wyznaczenie w procesie karnym) pełnomocnika (obrońcy) z urzędu ma swoje oparcie w odpowiedniej procedurze stosowanej przez sąd (prezesa sądu w sprawach karnych) i rodzi skutek w postaci udzielenia pełnomocnictwa procesowego na rzecz strony postępowania (oskarżonego w procesie karnym).

W zakresie odpowiedniego kwalifikowania, na gruncie ustawy o PIT, do źródła przychodów przedmiotowego wynagrodzenia otrzymywanego przez pełnomocników (adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych) ustanowionych z urzędu, wykonujących zawód w różnych formach prawnych przewidzianych dla tych pełnomocników, z tytułu kosztów udzielonej przez nich nieopłaconej pomocy prawnej, sądy administracyjne zajmowały rozbieżne stanowiska.

Jeden z poglądów mówił, że wynagrodzenie pełnomocnika należy kwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy PIT, tj. jako przychody z działalności wykonywanej osobiście. Pogląd odmienny kwalifikował przedmiotowe wynagrodzenie pełnomocnika do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, tj. jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Naczelny Sąd Administracyjny, w składzie całej Izby Finansowej, po rozpoznaniu powyższego zagadnienia prawnego, podjął uchwałę, w której stwierdził, że „wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, zależnie od formy prawnej w jakiej wykonuje on swój zawód, należy kwalifikować do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT – w przypadku gdy pomoc prawną z urzędu pełnomocnik wykonuje prowadząc działalność zawodową w formie działalności gospodarczej, a gdy czyni to w ramach innych form wykonywania swojego zawodu – wynagrodzenie to należy kwalifikować do źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście. W tym przypadku na sądzie spoczywają obowiązki płatnika określone w przepisach ustawy o PIT.

Piotr Kowalski

• Zbycie wierzytelności jest opodatkowane PIT
• Cywilne zadośćuczynienie dla pracownika jest wolne od PIT
• Wydatki członków rady nadzorczej nie są kosztem podatkowym