PIT-0 dla rodzin wielodzietnych - nawet nieformalnych

Ulga 4+ została wprowadzona wraz z Polskim Ładem. Jest to jeden z wielu elementów polityki prorodzinnej w naszym państwie. Od 1 stycznia rodzice wychowujący co najmniej czworo dzieci są zwolnieni z konieczności opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych. Dotyczy to jednak tylko niektórych przychodów i kwoty limitowanej wartością 85 528 zł w roku podatkowym. Mogą z niej korzystać również osoby, które pozostają w związku nieformalnym. 

Jak wspomniałam, omawiana ulga nie jest przeznaczona tylko dla rodziców. Mogą z niej skorzystać także opiekunowie prawni, jeśli zamieszkiwali wspólnie z dziećmi, a także podatnicy sprawujący funkcję rodziny zastępczej. W tym przypadku podstawą jest orzeczenie sądu lub umowa zawarta ze starostą. 

Jeśli dzieci są pełnoletnie ale nadal się uczą, to ulga będzie przysługiwała osobom, na którym ciążył obowiązek alimentacyjny, albo sprawującym funkcję rodziny zastępczej. 

Ulga przysługuje w przypadku faktycznego wychowywania. Nie mogą z niej skorzystać osoby, których dzieci zostały umieszczone  w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. 

Skorzystają z niej także rodzice, którzy stali się rodzicami dla czworga dzieci w trakcie roku. Składając zeznanie podatkowe, mogą zastosować ulgę w odniesieniu do całego roku, mimo że np. czwarte dziecko urodziło się w listopadzie.  

PIT-0 może być zastosowany, gdy dzieci są małoletnie, nawet jeśli już osiągają dochód. Ulga nie jest zależna od ich dochodów. Jeśli natomiast dziecko jest pełnoletnie i otrzymuje zasiłek bądź dodatek pielęgnacyjny bądź rentę socjalną, to rodzice i opiekunowie także mogą korzystać z zerowego PITu. Jest on dostępny także dla dzieci do ukończenia 25. roku życia, jeśli nadal się uczą. 

Rodzice będą mogli zastosować omawianą ulgę, kiedy ich pełnoletnie dzieci nie zarabiają w określony sposób. Pełnoletnie dziecko nie może stosować 19% podatku liniowego ani zryczałtowanego podatku dochodowego - z wyjątkiem rozliczania najmu prywatnego. Nie może być także podatnikiem podatku tonażowego, ani uzyskiwać przychodów ze zbywania udziałów, akcji, pochodnych instrumentów finansowych (niezależnie od sposobu ich opodatkowania), ani przychodów zwolnionych z podatku w ramach ulgi na powrót. 

Co do zasady stan cywilny nie ma znaczenia w przypadku ustalania prawa do skorzystania z ulgi. Istotne jest jednak to, czy dany podatnik jest faktycznie prawnym opiekunem dziecka. Wyobraźmy sobie rodzinę, która wychowuje pięcioro dzieci. Czworo z nich pochodzi z pierwszego małżeństwa męża, jedno z pierwszego związku żony. Wszystkie dzieci spełniają warunki do skorzystania z ulgi. Jednak małżonkowie nie przysposobili swoich dzieci z poprzednich związków. W takim przypadku ulga dla rodzin 4+ będzie dotyczyła jedynie męża. Dokładnie tak samo byłoby w przypadku związku partnerskiego. 

Inny przykład - związek partnerski. Obie osoby są rodzicami dwojga dzieci. Wspólnie wychowują czworo. W takiej sytuacji żaden z rodziców nie spełnia warunków do skorzystania z ulgi, bo żaden nie jest rodzicem czwórki dzieci. 

Zwolnienie obejmuje maksymalnie kwotę 85 528 zł w roku podatkowym. Kwota ta dotyczy każdego z rodziców lub opiekunów. Określony przepisami limit nie oznacza, że podatnik nie może zarobić więcej w trakcie roku podatkowego. Jeśli przychód przekroczy określoną przepisami kwotę, podatnik zapłaci podatek dochodowy tylko od nadwyżki. Przykładowo, gdy w danym roku podatkowym matka samotnie wychowująca dziecko, spełniająca wszystkie warunki zarobi łącznie 123 000 zł, to będzie musiała zapłacić podatek dochodowy od kwoty 37 472 zł. 

Ulga dotyczy przychodów z pracy świadczonej na podstawie umowy o pracę, stosunku służbowego, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy. Będą mogli z niej skorzystać także wykonujący swoje świadczenia na podstawie umów zlecenia oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą.  O ile w przypadku działalności gospodarczej nie ma takiego wymogu, o tyle jeśli płatnikiem jest pracodawca bądź zleceniodawca, to konieczne jest złożenie odpowiedniego oświadczenia, by płatnik mógł tę ulgę uwzględnić. 

Ważne: Jeśli podatnik nie złoży oświadczenia, będzie mógł zastosować ulgę 4+ w zeznaniu rocznym. 

Nie ma urzędowego wzoru takiego oświadczenia. Jedynym wymogiem jest to, że musi być złożone na piśmie, pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenie. Podobnie trzeba poinformować płatnika, że przestało się spełniać warunki niezbędne do korzystania z ulgi.

Prawodawca nie uwzględnił możliwości skorzystania z ulgi w przypadku umów o dzieło i umów z praw autorskich (chyba, że one związane z umową o pracę). Nie dotyczy ona również zasiłków chorobowych ani macierzyńskich. Również przychody podlegające opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym i świadczenia same z siebie zwolnione z podatku albo od których zaniechano pobierania podatku mocą rozporządzenia nie mieszczą się w kręgu przychodów do których można zastosować omawianą ulgę.