Projekt rozwiązań podatkowych w związku z wojną w Ukrainie

Rzecznik MŚP skierował do Premiera list dotyczący epizodycznych regulacji podatkowych zaprezentowanych przez Senat w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw podatkowych w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy.

Rzecznik wyraża obawy, że zróżnicowanie sytuacji osób, które pochodzą z Ukrainy względem Polaków prowadzących działalność gospodarczą, mogą prowadzić do nieporozumień, a nawet konfliktów o charakterze narodowościowym. Z jednej strony mamy bowiem wszystkie obciążenia składkowe i podatkowe polskiego przedsiębiorcy, z drugiej zwolnienia i ulgi dla obywateli Ukrainy. 

Jednocześnie Rzecznik podkreśla, że jak najbardziej pochwala rozwiązania mające stanowić bodziec do samodzielnego utrzymywania się uchodźców z pracy, jednak proponuje takie rozwiązania, które także polskim przedsiębiorcą pozwolą spokojnie się utrzymać i nie korzystać z zapomóg i zasiłków. Rozwiązania, które poddaje do rozważenia mają dotyczyć wszystkich osób mieszkających w Polsce i posiadających numer PESEL. 

Rozwiązania zaproponowane przez Rzecznika dotyczą wszystkich działających w Polsce mikrofirm, bez względu na narodowość. Z założenia ich charakter także jest epizodyczny, bowiem mają obowiązywać jedynie w czasie trwania wojny w Ukrainie. 

Ułatwienia miałyby dotyczyć m.in. działalności nierejestrowanej. Aby zostać zwolnionym z obowiązku rejestrowania działalności gospodarczej, a tym samym z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, nie można przekroczyć przychodu na poziomie połowy minimalnego wynagrodzenia. Rzecznik proponuje zwiększenie tej kwoty do półtorakrotności minimalnego wynagrodzenia. Przy czym, dodatkowym warunkiem do spełniania byłaby przerwa 60 miesięcy od zakończenia poprzedniej działalności gospodarczej. 

Proponuje również wydłużenie tzw. ulgi na start z 6 do 12 miesięcy, oraz wydłużenie korzystania z tzw. Małego ZUSu nie przez 36 miesięcy, a przez 60 miesięcy, jeżeli spełnione zostaje dodatkowe kryterium przychodu - nie przekracza on 120 tys. zł rocznie. 

Jako dodatkowy bodziec do prowadzenia działalności, proponuje także wprowadzić rozwiązanie, zgodnie z którym z ulgowych rozwiązań przedsiębiorca będzie mógł skorzystać jedynie wtedy, gdy nie sięgnie po środki oferowane przez pomoc socjalną ani żadne zasiłki i wsparcie z budżetu państwa dla uchodźców. 

Biorąc pod uwagę zakres zwolnień proponowanych przez Senat, wydaje się, że teza o konfliktach w związku ze zróżnicowaną sytuacja osób prowadzących działalność gospodarczą jest nieco przesadzona.

Rozwiązania, które zaproponował Senat odnoszą się przede wszystkim do sytuacji, w której znaleźli się obywatele Ukrainy w związku z nagłą koniecznością przybycia do Polski. Zwolnienie z podatku dotyczy m.in. zwolnienia z podatku od spadków i darowizn wartości otrzymanej pomocy w związku z przybyciem do Polski. A z podatku dochodowego wartości świadczeń takich jak udostępnienie lokalu, czy środka transportu po przybyciu do Polski.  Obywatele z Ukrainy i Białorusi mieliby zostać objęci również tzw. ulgą na powrót, obejmującą przychody do kwoty 85 528 zł. w czterech kolejno następujących po sobie latach podatkowych. 

Natomiast w kosztach podatkowych obywatele Ukrainy mogliby rozliczyć np. koszty zniszczonych działaniami wojennymi środków trwałych, takich jak samochody, czy kwot wynikających z likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, które utraciły swoją przydatność w działalności, ze względu na konieczność zmiany jej przedmiotu. Senat rozważał także wprowadzenie tzw. ulgi na straty wojenne dla przedsiębiorców w związku ze stratami towarów lub środków trwałych na terenie Ukrainy bądź Białorusi, na skutek działań wojennych. I warto zaznaczyć, że rozwiązania te nie dotyczą tylko obywateli Ukrainy.