Umowa o zakazie konkurencji a skutki podatkowe

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Z zacytowanej normy wynika, iż przychodem ze stosunku pracy będzie każde wypłacone świadczenie, do którego jest uprawniony pracownik, i tylko on. Osoba uprawniona do odszkodowania z tytułu umowy o zakazie konkurencji nie jest już jednak pracownikiem. W myśl ust. 4 powołanego artykułu przymiot pracownika posiada bowiem tylko ten, kto pozostaje w stosunku pracy (albo w innych stosunkach prawnych regulowanych przepisami prawa pracy).

O zaliczeniu omawianej rekompensaty do przychodów ze stosunku pracy będzie rozstrzygał fakt, że formę i niezbędną treść umowy o zakazie konkurencji kształtują bezwzględnie obowiązujące przepisy Kodeksu pracy, a świadczenie przysługujące pracownikowi z tytułu zawarcia kontraktu zostało przez ustawodawcę określone jako "odszkodowanie" i jest obligatoryjne.

Moment powstania przychodu należy ustalić na podstawie art. 11 ust. 1 updof (ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), tj. przychód z tego tytułu powstanie w dacie otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika pieniędzy i wartości pieniężnych.

Odszkodowanie za powstrzymywanie się od wykonywania czynności konkurencyjnych wobec byłego pracodawcy podlega opodatkowaniu według zasad ogólnych, przy uwzględnieniu ryczałtowych kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 2 updof.

Takie stanowisko potwierdzają również organy podatkowe, jako przykład można przytoczyć pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu, nr PD-2-415/288/06, z 18 stycznia 2007 r., w którym możemy przeczytać:

(…) odszkodowanie wypłacone z tytułu zawartej umowy o zakazie konkurencji jest świadczeniem wynikającym de facto z łączącego strony stosunku zatrudnienia i jako takie, winno zostać zakwalifikowane. Konsekwencją tego jest możliwość regulowania zagadnień wynikających ze wspomnianego odszkodowania przez przepisy odnoszące się bezpośrednio do stosunku pracy Zasadnym staje się zatem zastosowanie art.31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych , który wskazuje, iż osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej „ zakładami pracy” są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy, a w spółdzielniach pracy-wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej (…)”.