Z jakiej ulgi podatkowej skorzystają osoby z kredytem hipotecznym?

Regulacje rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe z 27 marca 2020 r. zostały przedłużone o kolejny rok. Założeniem tych przepisów jest wsparcie nie tylko dla kredytobiorców, lecz także dla kredytodawców, w związku zawieranymi ugodami dotyczącymi spłaty kredytów hipotecznych. 

Zaniechaniem poboru PIT jest nic innego, jak zwolnienie od podatku przychodów, które pojawiają się u podatników w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Dotyczy to jedynie podatników będących osobami fizycznymi, które podpisały umowy kredytowe by zrealizować jedną inwestycję mieszkaniową - czyli potrzebowali kredytu na własne cele mieszkaniowe. Własne cele mieszkaniowe należy przy tym rozumieć także jako zakup. np. gruntu. Zasadą jest bowiem docelowa chęć zamieszkania przez siebie. Czyli nie można skorzystać z takiego rozwiązania w przypadku kredytu na zakup mieszkania dla członka rodziny, niebędącego stroną umowy kredytowej.

Ze zwolnienia będą mogły skorzystać także osoby, które korzystają z ujemnego oprocentowania kredytu.

Rozporządzenie podpisane właśnie przez Ministra Finansów przewiduje także zwolnienie poboru podatku dochodowego od osób prawnych. W tym przypadku zwolniony będzie dochód podmiotu udzielającego kredyt, odpowiadający równowartości umorzonych wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych, “od tej części kapitału umorzonego kredytu, od której następuje zaniechanie poboru PIT."

Ważne: Zwolnienie dotyczy dochodów osiągniętych od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. Regulacja obejmuje zatem także osoby, które zawarły ugody z bankiem w stycznia 2022 r.  więc ma swoistą moc wsteczną.  Takie rozwiązanie likwiduje lukę czasową, bowiem rozporządzenie z 2020 r. obowiązywało jedynie do końca grudnia 2021 r.

Z podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresu umorzonych świadczeń, tzw. frankowicze, są zwolnienie już od 2017 r. na mocy kolejnych rozporządzeń. Delegację ustawową do ich wydania stanowi art. 22 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Upoważnia on ministra finansów do wydawania rozporządzeń w których umożliwia zaniechanie poboru podatku w całości lub w części, wobec określonej grupy podatników i w określonym czasie. Musi to być uzasadnione interesem publicznym lub ważnym interesem podatników. 

Problem dochodu kredytobiorców pojawił się w momencie, gdy banki stosując ujemne stopy procentowe, nie tylko zwalniały z opłaty raty, lecz także były zobowiązane do wypłaty określonego świadczenia na rzecz kredytobiorcy. To z kolei powodowało, że otrzymywał od dochód. A bank zobowiązany był do wystawiania PIT-11.  Z jednej strony więc zastosowano instytucje mające pomóc kredytobiorcy w trudnej sytuacji, z drugiej - obciążano go od tej pomocy podatkiem. Jak widać działania te zdawały się rozbieżne, dlatego zdecydowano o wydaniu rozporządzenia, które ujednoliciło strategię pomocy tzw. frankowiczom.