Kontrola krzyżowa nie jest tożsama z typową kontrolą podatkową. Podejmowane w jej toku czynności nie mogą mieć charakteru kompleksowego sprawdzenia dokumentacji jednostki. Wspomniane czynności mają bowiem jedynie pomocniczy charakter w stosunku do prowadzonego u podatnika postępowania podatkowego bądź kontroli „głównej”, a zebrane podczas kontroli krzyżowej dowody stanowią dowód w tych postępowaniach. Kontrola krzyżowa jest jedynie uzupełnieniem wspomnianych postępowań. Termin „kontrola krzyżowa” jest nazwą jedynie potoczną, ponieważ nie posługują się nią obowiązujące w tym zakresie przepisy.
Kontrola podatkowa i kontrola krzyżowa to nie to samo
Kontrola krzyżowa przeprowadzana jest przez organy podatkowe w ramach tzw. czynności sprawdzających. Ich celem jest sprawdzenie terminowości składania deklaracji oraz ich formalnej poprawności, terminowości wpłacania zadeklarowanych podatków oraz ustalenie stanu faktycznego w stosunku do przedstawionych dokumentów.
Zarówno postępowanie, w związku z którym została wszczęta kontrola krzyżowa, jak i ta kontrola muszą jednak dotyczyć tego samego podatku oraz okresu. Ponadto nie jest możliwe wszczęcie kontroli krzyżowej bez uprzedniego wszczęcia kontroli podatkowej bądź postępowania podatkowego.
Przeprowadzanie kontroli krzyżowych jest uprawnieniem nie tylko organów podatkowych, którymi są m.in. naczelnicy urzędów skarbowych. Oprócz przepisów Ordynacji podatkowej podstawą do przeprowadzania tego rodzaju czynności są również regulacje ustawy o kontroli skarbowej. Na jej podstawie kompetencje w tym zakresie mają również organy skarbowe (m.in. dyrektorzy urzędów skarbowych). Prawo do dokonywania związanych z tego rodzaju kontrolami czynności przysługuje nie tylko inspektorom kontroli skarbowej, ale także pracownikom organu kontroli skarbowej niemającym statusu inspektora.
Kontrola krzyżowa podejmowana jest z urzędu. Nie jest zatem możliwe realizowanie związanych z nią czynności na bezpośredni wniosek przedsiębiorcy albo innej osoby zainteresowanej.
Podmiot objęty kontrolą krzyżową nie jest natomiast upoważniony do decydowania o tym, które dokumenty przedstawi urzędnikom. Odmawiając okazania dokumentów, o które zwrócił się przeprowadzający kontrolę krzyżową organ podatkowy, przedsiębiorca naraża się na ukaranie grzywną.
Czynności związanych z kontrolą krzyżową organ podatkowy powinien dokonać w swojej siedzibie. Obowiązujące w tym zakresie przepisy nie dopuszczają bowiem ich prowadzenia w siedzibie kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji, a także w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością, tak jak to przewidziano w odniesieniu do typowej kontroli podatkowej.
Zobacz także:
