Zasady zawieszania renty rolniczej

Zaniepokojony doniesieniami o zasadach zawieszenia rent rolniczych Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o wyjaśnienia resort rolnictwa. Ostatnie zmiany w prawie przyniosły nowe możliwości w zakresie wypłat emerytury rolniczej. Po ich wprowadzeniu zakończenie działalności rolniczej nie jest już warunkiem sine qua non do wypłaty części uzupełniającej emerytury rolniczej. Jednak zasada ta nie została przeniesiona także na grunt przepisów dotyczących wypłaty rent rolniczych. 

Zgodnie z art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznych rolników, wypłata renty rolniczej z ubezpieczenia zostaje częściowo zawieszona, jeżeli rencista prowadzi działalność rolniczą. Wypłata renty co do zasady ulega zawieszeniu w całości, jeśli rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. 

Aby więc mógł skorzystać z wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej, rencista musi zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej, czyli przenieść własność lub posiadanie gospodarstwa rolnego na inną osobę. Wykorzystywane są do tego zazwyczaj umowy darowizny, sprzedaży czy umowa dożywocia. 

Innym sposobem jest wykorzystanie umowy dzierżawy, co jest wykorzystywane przez rolników, którzy nie chcą pozbywać się własności gospodarstwa rolnego. Umowa ta będzie uprawniała do wypłaty renty, jeśli spełni warunki:
a) zawarte w Kodeksie cywilnym
b) określone w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. 

Zgodnie z przepisami ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w określonych w niej przypadkach rencista może otrzymać wypłatę 100%, 75% lub 50% części uzupełniającej renty rodzinnej, nawet jeśli nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej. Dotyczy to sytuacji, gdy działalność ta prowadzona jest z małżonkiem, który podlega podlegającym ubezpieczeniu emerytalno- rentowemu z mocy ustawy.

Zmiana przepisów sprawiła, że rolnik ma prawo otrzymywać emeryturę rolniczą nawet gdy nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej. Może się więc także zdarzyć, że w prowadzącym taką działalność małżeństwie jedna osoba będzie pobierała emeryturę. W takim jednak przypadku wypłata renty pobieranej przez drugiego małżonka zostanie zawieszona, bowiem w tym zakresie nie zmieniono zasad określonych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. 

Ważne: Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów rencista, małżonek rolnika podlegającego ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, pobiera pełną rentę do czasu, gdy ten rolnik nabędzie prawo do emerytury, wtedy bowiem wpłata renty małżonka rencisty zostaje zawieszona.

RPO stara się dowiedzieć, czy planowane są zmiany w przepisach, które poprawią sytuację rencistów.