Dowóz pracowników do firmy i praca biurowa a czas pracy kierowcy

Po zakończeniu przewozu, gdy kierowca oddala się od pojazdu i nie jest w stanie używać tachografu (deklarować za pomocą tachografu rodzaju odbywanej czynności, podczas gdy nie prowadzi pojazdu), może zabrać ze sobą wykresówkę lub kartę kierowcy. Po powrocie do pojazdu, a przed wykonaniem kolejnych aktywności, kierowca powinien uzupełnić brakujące informacje o rodzaju i czasie trwania jego aktywności, gdy był w oddaleniu od pojazdu. Może to zrobić w formie ręcznych zapisów na wykresówce lub wydruku z tachografu, albo dokonać tzw. wpisu manualnego na kartę kierowcy przy pomocy tachografu.

Przykładowo kierowca rozpoczyna pracę o godzinie 04.30 i przywozi autobusem pracowników do firmy o godzinie 6.00, następnie pracuje w biurze do godziny 16.00, następnie jako kierowca odwozi pracowników do miejsca zamieszkania, kończąc pracę o 17.30. Czy takie rozwiązanie jest prawidłowe?

W takim przypadku pomiędzy 1,5-godzinnymi okresami dowożenia i odwożenia pracowników kierowca nie odbywa odpoczynku i nie dysponuje swobodnie swoim czasem, gdyż wykonuje inną pracę (praca biurowa). Powinien zatem zapisać (lub zarejestrować), w jakim okresie czasu miał on aktywność „inna praca” i kiedy odbywał przerwy, tzn. musi wypełnić takimi informacjami czas od godziny 6.00 do 16.00. Kierowcy, jak i każdemu pracownikowi, przysługuje przerwa w pracy i należy to koniecznie uwzględnić w zapisach aktywności kierowcy i wyraźnie to uwidocznić.

Podany rozkład aktywności kierowcy w ciągu dnia, jak i w ciągu tygodnia, nie narusza przepisów wspólnotowego Rozporządzenia (WE) nr 561/2006, które określa jedynie normy czasu jazdy, obowiązkowych przerw i odpoczynków. Trzy godziny jazdy w ciągu dnia, pięć razy w tygodniu – nie może naruszać żadnych norm czasu prowadzenia. Czas na odpoczynek dzienny również jest zachowany, gdyż w każdym okresie 24-godzinnym pozostaje 11 godzin (od 17.30 do 4.30). Dwa wolne weekendowe dni również spełniają z nadmiarem wymagany czas na odpoczynki tygodniowe. Przerwa w jeździe wymagana jest dopiero po czterech i pół godziny jazdy bez przerwy, a w ciągu dnia kierowca ma w sumie zaledwie trzy godziny jazdy. Zatem taki rozkład aktywności kierowcy spełnia normy unijne.

Niestety, problem pojawia się przy analizowaniu czasu pracy takiego kierowcy, do którego – oprócz czasu kierowania pojazdem – należy wliczyć czas jego pracy „biurowej”. Nie można bowiem tego czasu traktować jako odpoczynku, okresu pozostawania do dyspozycji czy czasu dyżuru, które mogłyby nie być wliczane do czasu pracy w pewnych okolicznościach, bo w tym czasie kierowca wykonuje „inną pracę”. Ustawa o czasie pracy kierowcy przewiduje najdłuższy wymiar dobowy czasu pracy na poziomie 12 godzin. Może to mieć miejsce przy przyjęciu równoważnego systemu czasu pracy, gdy można wydłużyć 8-godzinną dzienną normę czasu pracy do ww. 12 godzin. Jednakże to wydłużenie należy zrównoważyć skróconym wymiarem pracy w innych dniach lub dniami wolnymi. Okres rozliczeniowy wynosi wówczas jeden miesiąc, a tylko pod pewnymi warunkami może być wydłużony maksymalnie do trzech lub czterech miesięcy. Tak więc, aby podany rozkład czasu pracy tego kierowcy był zgodny z przepisami ustawy o czasie pracy kierowcy, należy zadbać, aby kierowca wykonał np. min. 1-godzinną przerwę o godzinie 10.30, aby po zakończeniu tej przerwy o godzinie 11.30 kierowca pracował jeszcze nie więcej niż sześć kolejnych godzin, czyli do 17.30 i łącznie w ciągu dnia – 12 godzin. Należałoby również oczywiście zastosować równoważny system rozliczania czasu pracy tego kierowcy, tak aby rekompensować wydłużone 12-godzinne okresy dzienne czasu pracy w innych dniach, w sposób pozwalający zachować w dłuższych okresach rozliczeniowych średnie normy tygodniowe czasu pracy określone w ustawie, czyli przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym jednego miesiąca, lub w szczególnie uzasadnionych przypadkach – trzech lub czterech miesięcy.

Dopuszcza się w razie szczególnych potrzeb pracodawcy również pracę w godzinach nadliczbowych. Wówczas tygodniowy czas pracy wraz z godzinami nadliczbowymi nie mógłby przekraczać przeciętnie 48 godzin przyjętym okresie rozliczeniowym maksymalnie 4-miesięcznym. Przy zachowaniu tej średniotygodniowej normy można by wydłużać tygodniowy czas pracy do maksymalnie 60 godzin. Tak więc kierowca pod pewnymi warunkami mógłby przepracowywać cały tydzień w podany sposób, ale w innych tygodniach musiano by to zrekompensować skróconym czasem pracy.