Raport: Transport drogowy w Polsce 2021+

Szczegółowe omówienie raportu znajdziesz w tekście: Raport: w ubiegłym roku średnie wynagrodzenie kierowcy wyniosło 7,2 tys. netto

1. Transport drogowy w gospodarce Polski

• Bezpośredni udział sektora transportu i magazynowania w polskim PKB wynosi 6 proc.
• Firmy transportowe zatrudniają milion osób, wożą 85 proc. polskiego eksportu i płacą ponad 16 mld zł podatków do budżetu państwa i samorządów. 

2. Polski transport drogowy w Europie

• W 2020 roku polscy przewoźnicy wozili 25% towarów transportowanych drogami z Niemiec do Francji (w 2008 roku było to 8%). Wożą też ponad 20% towarów w transporcie drogowym z Niemiec do Włoch, Czech i Wielkiej Brytanii.
• Rynek europejski odpowiada za największy wzrost pracy przewozowej wykonywanej przez polskie przedsiębiorstwa. Łącznie wypracowują one ponad 300 miliardów tonokilometrów pracy przewozowej, z czego najwięcej (ok. 120 miliardów t-km) na rynku krajowym.
• Najszybciej rośnie praca przewozowa wykonywana w cross-trade (przewóz między innymi krajami poza Polską) oraz w kabotażu (przewóz w ramach innych krajów), która w ostatniej dekadzie rosła w średnim tempie 9,4% rocznie.
• Praca przewozowa w eksporcie, imporcie i przewozach krajowych rosła zaś w tempie między 4-5% rocznie.

3.  Przewozy długodystansowe

• O ile pod względem tonażu wciąż przewozi się najwięcej surowców kopalnych (w tym dla budownictwa) oraz wykonuje najwięcej tras na odległościach do 150 kilometrów, o tyle pod względem dynamiki dominują wyroby przemysłowe i drobnicowe (pakowane łącznie zróżnicowane wyroby, w dużej mierze dla handlu) przewożone na odległości od 500 do 2000 kilometrów.

4. Zmiany w sprzęcie transportowym

• Ponad połowa przewozów jest już wykonywana pojazdami, których wiek nie przekracza 5 lat.
• Szybko rośnie flota pojazdów (samochodów, przyczep i naczep) dużych, o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 ton.
• Najszybciej rośnie flota pojazdów specjalistycznych, przeznaczonych do przewozu towarów o wysokich wymaganiach dotyczących warunków przewozu. Są to m.in. pojazdy przeznaczone do przewozu płynów, gazów, materiałów sypkich i niebezpiecznych oraz w temperaturach kontrolowanych.

5. Transport drogowy – 3 główne branże i rosnąca rola e-handlu

• Handel (hurtowy i detaliczny) – bardzo szybko rosnąca gałąź gospodarki, która w ostatnich latach przechodzi zmiany technologiczne w kierunku rozwoju e-handlu, co ma ogromny wpływ na popyt na usługi transportowe i logistyczne. Jedna czwarta popytu na usługi transportu drogowego pochodzi z tego sektora gospodarki.
• Branże przetwórcze, w tym głównie spożywcza, materiałów budowlanych, motoryzacyjna, metalowa, chemiczna czy papiernicza.
• Budownictwo - odgrywa duże znaczenie w gospodarce w okresie intensywnego wzrostu inwestycji publicznych (drogi, linie kolejowe), czy prywatnych (nieruchomości komercyjne i mieszkania).

6. Konsolidacja transportu drogowego, przybywa dużych firm

• W Polsce działa 125 000 firm zajmujących się transportem drogowym towarów. Najwięcej stanowią mikroprzedsiębiorstwa. Kluczowe dla rozwoju branży, ze względu na jej międzynarodowy charakter, jest 38 000 firm posiadających licencję wspólnotową.
• Ważnym trendem na rynku jest postępująca stopniowo konsolidacja, czyli wzrost znaczenia firm średnich i dużych, kosztem mikroprzedsiębiorstw.
• Rosnące wymagania pracowników dotyczące warunków zatrudnienia są łatwiejsze do spełnienia w firmach większych, realizujących bardziej złożone zlecenia i dzięki temu wypłacających wyższe wynagrodzenia.
• Wzrost znaczenia kabotażu i cross-trade sprawia, że przewagę zyskują firmy zdolne do obsługi dużych międzynarodowych zleceń, najczęściej w wielu językach obcych.
• Zmiana pokoleniowa w polskich przedsiębiorstwach 30 lat po transformacji ustrojowej sprzyja konsolidacji przedsiębiorstw i przejmowaniu udziałów w rynku przez te firmy, które zmianą pokoleniową umieją lepiej zarządzać.

7. Trendy w wynikach finansowych 100 największych przedsiębiorstw

• Przychody rosną w tempie ok. 10%, marże są utrzymywane na stabilnym poziomie, podobnie jak wskaźniki zadłużenia.
• Wzrost relacji płac do przychodów – czyli jednostkowych kosztów pracy. W 2017 roku relacja płac do przychodów wynosiła 7,2%, o tyle w 2020 roku już 8,3%.

8. Popyt na pracowników w transporcie drogowym

• W transporcie drogowym pracuje około 750 000 osób. Popyt na pracę rośnie szybciej niż podaż pracowników, co sprawia, że warunki do rozwoju stają się coraz trudniejsze.
• W ostatniej dekadzie przeciętny przyrost zatrudnienia w transporcie drogowym wynosił 4,6% rocznie, podczas gdy praca przewozowa rosła w tempie ok. 6% rocznie.
• Firmy muszą uzupełniać braki kadrowe pracą imigrantów, których znaczenie dla rozwoju branży staje się krytyczne. W latach 2015-2021 liczba kierowców z innych krajów wzrosła z 13 000 do 131 000.
• Duży popyt na nowych kierowców w transporcie międzynarodowym. Struktura wiekowa kierowców w transporcie międzynarodowym i mieszanym jest inna niż średnio w gospodarce – w transporcie 34% kierowców ma powyżej 50 lat, podczas gdy średnio w gospodarce udział tej grupy wiekowej wynosi 28%.
• Przekonanie ludzi do podejmowania pracy kierowcy stanowi jedno z największych wyzwań dla firm transportowych.

9. Zarobki kierowców w transporcie drogowym

• Według danych firmy Inelo w transporcie międzynarodowym i mieszanym przeciętna wypłata netto kierowcy wynosiła w 2021 r. 7200 zł, co oznacza wzrost o 12,5% w ciągu zaledwie roku.

10. Największe wyzwania stojące przed rynkiem

• Brak pracowników to największe wyzwanie dla rynku.
• Wyzwanie związane z wprowadzeniem w Unii Europejskiej tzw. pakietu mobilności, który m.in. podnosi wymagania związane z komfortem pracy kierowców i ich wynagrodzeniem.
• Jak firmy będą sobie z tym radzić?
  - Jedna opcja to fragmentaryzacja łańcuchów dostaw, czyli wzrost znaczenia hubów krajowych. Jest to ściśle związane z rozwojem transportu intermodalnego
  - Bardzo istotne są zmiany technologiczne – szczególnie możliwość wprowadzenia pojazdów autonomicznych.
• Dbałość o środowisko. Z badania wynika, że aż 2/3 firm transportowych odczuwa, że klienci zaostrzają wymagania środowiskowe w przetargach na usługi transportowe. Jednocześnie UE wprowadza pakiet Fit For 55, który włączy transport drogowy do systemu handlu emisjami.

11. Wzrost znaczenia polskiego transportu w UE

• Polskie firmy zyskały mocną pozycję na wielu kluczowych szlakach transportowych, mają doświadczenie, zasoby, są konkurencyjne.
• Rosnąca rola polskich firm na europejskim rynku mimo nieprzyjaznych regulacji, takich jak Pakiet Mobilności.
• Z badania wynika, że aż 72% firm planuje w najbliższym czasie zakup nowych pojazdów, 42% planuje inwestycje w cyfryzację procesów, a 16% w budowę magazynów.

• Branża: załamał się rynek wschodni, brakuje kierowców, rosną koszty działalności
• 10 pytań o odprowadzanie składek za kierowców międzynarodowych
• Praktyczne zasady ustalenia wynagrodzenia kierowcy