Przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, a także ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jedynie ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne. Obowiązkiem ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego przedsiębiorca jest objęty w okresie od dnia rozpoczęcia pozarolniczej działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyjątkiem okresu, na który zawiesił wykonywanie działalności zgodnie z przepisami o swobodzie działalności gospodarczej.
Zarówno przepisy regulujące zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, jak i przepisy regulujące zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, nie uzależniają obowiązku tych ubezpieczeń po stronie przedsiębiorcy od formalnego zarejestrowania działalności.