Likwidacja absurdów ukraińskiej specustawy

W kwestiach formalnych nastąpi zmiana danych przechowywanych w rejestrze obywateli Ukrainy. Informacje zostaną uzupełnione o miejsce urodzenia oraz kraju urodzeni, a także unikalny numer ewidencyjny nadany przez ukraińskie organy - jeżeli oczywiście został nadany.

Jak jesteśmy już przy numerach ewidencyjnych, to zmiany będą dotyczyły polskiego numeru PESEL a dokładnie jego wydawania. Zmienione przepisy zakładają, że incydentalnie, czynności związane z nadawaniem numeru PESEL będą mogły realizować osoby zatrudnione w urzędzie gminy, ale z odpowiednim upoważnieniem. 

Nowelizacja zakłada także zmiany dla obywateli polskich. Zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą, jeśli obywatel polski jest w związku małżeńskim z obywatelem Ukrainy i przybył na terytorium Polski w związku z działaniami wojennymi, to w rejestrze PESEL otrzymuje status UKR i zostają od niego pobrane dane biometryczne. Po wejściu w życie zmian, do obywateli polskich takie zapisy nie będą miały zastosowania. 

Pomoc realizowana przez organy administracji rządowej i samorządowej odnosi się również do możliwości zatrudniania obywateli Ukrainy w strukturach tej administracji. Co ważne - nie będzie wymagane potwierdzania znajomości języka polskiego.  

Dotyczy to jedna stanowisk pomocniczych i obsługowych. W administracji rządowej, czeka na obywateli Ukrainy miejsce w korpusie służby cywilnej i poza nim. Jednak zawsze są to stanowiska na których nie jest wykonywana władza publiczna.

Nowe przepisy dotyczą także rozwiązań podatkowych. Od podstawy obliczenia podatku można będzie odliczyć wartość darowizn - ich wytworzenia lub kosztu nabycia, mimo że już podatnik mógł koszty te zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodu. Mowa jedynie o darowiznach przekazanych na rzecz organizacji pozarządowych.
Ważne: Możliwość ta będzie obejmować darowizny przekazane w okresie od 24 lutego do 31 grudnia. 

O tym, że dla statusu rezydenta podatkowego wystarczy oświadczenie obywatela Ukrainy już pisaliśmy. Nowe przepisy ustawy usankcjonują te zasady.  
Zobacz: Oświadczenia podstawą ustalania rezydencji podatkowej obywateli Ukrainy

Nowa wersja specustawy będzie także obowiązywać w kontekście dystrybucji produktów leczniczych przeznaczonych na pomoc humanitarną na terytorium Ukrainy. Mowa o dystrybucji dokonywanej przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych. 

Wojewodowie będą mogli organizować pomoc medyczną i zapewnić odpowiednią liczbę personelu medycznego dla obywateli Ukrainy w tych miejscach, w których się oni gromadzą. Wojewoda będzie także zobowiązany organizować personel medyczny dla osób zarażonych COVID, w tym także wizyty domowe dla tych osób, jeśli ich stan tego wymaga. 

Świadczenia opieki zdrowotnej, które zostały udzielone w okresie od 24 lutego do 12 marca zostaną sfinansowane ze środków publicznych. Dotyczy to jednak jedynie świadczeń dla osób, które legalnie wjechały na terytorium Polski w związku z działaniami wojennymi. 

W związku z problemami lokalowymi dopuszczono do 31 sierpnia 2022 r. możliwość tymczasowego wykorzystywania obiektów budowlanych niebędących budynkami zamieszkania zbiorowego jako miejsce zamieszkiwania. Muszą one jednak zapewnić warunki bezpieczeństwa, w tym spełnienie wymagań nośności i stateczności konstrukcji, a także warunki higieny, zdrowia i środowiska. 

Opiekun tymczasowy to instytucja wprowadzona specustawą. Nie wszystkie przepisy jej dotyczące są jednak przejrzyste. Nowe mają doprecyzować niektóre kwestie, np. te dotyczące obowiązków powiatowych centrum pomocy rodzinie do wspierania gmin w realizacji nadzoru - dotyczy to jedynie opiekunów tymczasowych, którzy sprawowali pieczę zastępczą nad dziećmi będąc na terenie Ukrainy. Zmieniono też regulację dotyczącą czasu pracy osób zatrudnionych do pomocy dla tych opiekunów - 40 godzin tygodniowo, a nie 5 dni po minimum 8 godzin. 

Ważne: Działania powiatu związane z pomocą dla opiekunów tymczasowych są zadaniami z zakresu administracji rządowej.