Czy pracownicy zatrudnieni na umowę zlecenie mogą pracować bez nadzoru

Obowiązek nadzorowania i kontroli warunków pracy zleceniobiorcy wynika z art. 304 § 1 Kodeksu pracy. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (zleceniodawcy). Reguły dotyczące umowy zlecenia dotyczą również innych umów o świadczenie usług, które nie są regulowane innymi przepisami.

Cechami umowy zlecenia są m.in:

• brak zależności i podporządkowania zleceniobiorcy od zleceniodawcy,

• brak obowiązku wykonywania umowy zlecenia w określonym miejscu i czasie,

• wykonania umowy zlecenia mogą podjąć się nie tylko osoby fizyczne, ale również osoby prawne i podmioty nieposiadające osobowości prawnej,

• możliwe są sytuacje, w których umowę - za zleceniobiorcę - wykonuje osoba trzecia,

• zleceniobiorca, ma obowiązek stosowania się jedynie do wskazówek zleceniodawcy, a nie do jego poleceń,

• umowa zlecenia może być odpłatna lub nieodpłatna.

Natomiast przez umowę o pracę pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Tym samym jedną z cech charakterystycznych umowy o pracę jest podporządkowanie i nadzór pracodawcy nad pracownikiem.

W przypadku, gdy osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. zlecenia, podlega podporządkowaniu i nadzorowi ze strony pracodawcy, może dojść do sytuacji, w której istniejący stosunek prawny zostanie uznany za umowę o pracę.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom wykonującym pracę na innej podstawie prawnej niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.

Dotyczy to przede wszystkim:

• organizowania pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

• zapewnienia przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawania poleceń usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontroli wykonania tych poleceń,

• reagowania na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz dostosowania środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, z uwzględnieniem zmieniających się warunków wykonywania pracy,

• zapewnienia rozwoju spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,

• uwzględnienia ochrony zdrowia młodocianych, kobiet w ciąży lub karmiących piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,

• zapewnienia wykonania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,

• zapewnienia wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.

Oznacza to, że zleceniodawca powinien nadzorować i kontrolować warunki pracy zleceniobiorcy, który wykonuje prace na terenie zakładu pracy lub w innym wskazanym miejscu.