Pracownik na stanowisku robotniczym nie musi mieć stałego nadzoru

Stanowiska, na których pracownik wykonuje prace samodzielnie i poza zakładem pracy to chociażby kierowcy samochodów, motorniczy pojazdów szynowych, dostawcy towarów, ochroniarze, serwisanci sprzętu roboczego czy operatorzy maszyn budowlanych świadczący usługi poza siedzibą firmy.

W tym miejscu warto przytoczyć zapisy Kodeksu pracy określające obowiązki osób kierujących pracownikami (nie tylko na stanowiskach robotniczych), w tym:

• organizowanie stanowisk pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

• organizowanie, przygotowywanie i prowadzenie prac, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,

• egzekwowanie przestrzegania przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

co nie jest równoznaczne z zapewnieniem stałego nadzoru bezpośredniego przełożonego nad podległymi pracownikami.

Natomiast obowiązujące przepisy określają sytuacje, które wymagają wykonywania prac pod stałym nadzorem wyznaczonych osób, w szczególności dotyczy to:

• prac szczególnie niebezpiecznych (dział III, rozdział 6 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp), oraz prac określonych jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także innych prac o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywanych w utrudnionych warunkach, uznanych przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne,

• prac wykonywanych jednocześnie w tym samym miejscu przez pracowników zatrudnionych przez różnych pracodawców (art. 208 § 1 Kodeksu pracy).

Nawet w takich sytuacjach przepisy nie wymagają, aby osobą sprawującą nadzór nad tymi pracami był bezpośredni przełożony osób je wykonujących.

Pamiętać należy, że to pracodawca jest odpowiedzialny za organizowanie prac w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy i to on ustala szczegółowe zasady prowadzenia prac (przez zapisy w instrukcjach, czy procedurach zakładowych), z uwzględnieniem wcześniej wymienionych rodzajów prac, w tym ustala, które prace będą wykonywane pod bezpośrednich nadzorem przełożonego pracowników je wykonujących, a które pod nadzorem innych, wskazanych osób posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe, doświadczenie i wiedzę w zakresie bhp.

W wielu zakładach przy niektórych pracach stały nadzór jest faktycznie realizowany przez mistrzów (majstrów na budowie), a także przez brygadzistów, przodowych zespołów (w górnictwie), czy inne osoby, których zadaniem jest nadzór nad prawidłowym wykonaniem zadania z uwzględnieniem warunków zapewnienia bezpieczeństwa pracy. Z reguły dotyczy to konkretnych prac albo warunków w miejscu ich wykonywania.