Zgodnie z polską procedurą legislacyjną na rozpatrzenie przez Senat oraz podpis prezydenta czeka uchwalona przez Sejm 21 czerwca br. ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy przewidują m.in. zmianę treści art. 9d ustawy – Prawo energetyczne dotyczącego rozdziału działalności sieciowej (przesyłu i dystrybucji) od działalności w zakresie wytwarzania i obrotu paliwami gazowymi i energią elektryczną.
Transparentność powiązań personalnych w zakresie przesyłu i dystrybucji energii
Skuteczne oddzielenie działalności w zakresie dostaw i produkcji od działalności sieciowej zalecane jest przepisami dyrektywy 2009/72/WE i 2009/73/WE, które realizują zalecenia Rady Europejskiej wyrażone w Konkluzjach z 8-9 marca 2007 r. Z formalnego punktu widzenia zasada ta jest uwzględniona w przepisach ustawy sprzed nowelizacji. Tym niemniej niezbędne było dalsze dostosowanie obowiązujących norm polskiego prawa do brzmienia obu dyrektyw, które bardzo precyzyjnie określają zasady w zakresie powiązań personalnych kierownictwa operatorów systemów przesyłowych i przedsiębiorstw wykonujących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania i obrotu paliwami gazowymi lub energią elektryczną.
Zasady tzw. unbundlingu w przypadku operatora systemu przesyłowego obejmują m.in. zakaz pełnienia funkcji w organach uprawnionych do reprezentacji i nadzorowania operatora systemu przesyłowego lub połączonego. Ponadto zakaz pełnienia tych funkcji w przedsiębiorstwie energetycznym prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania lub obrotu energią elektryczną albo paliwami gazowymi, a także zakaz wywierania wiążącego wpływu i wykonywania innych praw względem przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem lub obrotem energią elektryczną i paliwami gazowymi, a także powoływania członków organów tych przedsiębiorstw.
Operator systemu dystrybucyjnego
W przypadku zaś operatora systemu dystrybucyjnego zasady tzw. unbundlingu generalnie nie uległy zmianie. Jednakże sama zmiana tych zasad w odniesieniu do operatora systemu przesyłowego spowodowała, że niezbędne było dokonanie zmian w konstrukcji przepisów regulujących funkcjonowanie operatora systemu dystrybucyjnego.
Do tej pory zasady niezależności operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych, z uwagi na ich symetryczności, były uregulowane razem w jednym ustępie (art. 9d ust. 1). Z uwagi na wprowadzenie przepisami Dyrektywy 2009/72/WE oraz Dyrektywy 2009/73/WE odmiennych, daleko bardziej restrykcyjnych zasad niezależności w odniesieniu do operatora systemu przesyłowego, zasady rozdziału działalności gospodarczej dotyczące operatora systemu dystrybucyjnego zostały zamieszczone w odrębnym ustępie.
Zmieniono także redakcję art. 9d ust. 7 regulującego wyłączenie
stosowania zasad rozdziału działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z
art. 26 ust. 4 Dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 26 ust. 4 Dyrektywy
2009/73/WE państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o niestosowaniu tych
zasad wobec przedsiębiorstw zintegrowanych pionowo (a nie operatorów
systemów dystrybucyjnych) obsługujących mniej niż 100 tys. odbiorców.
Przepis znowelizowanej ustawy daje operatorom systemu 6 miesięcy na
dostosowanie się do nowych reguł rozdziału prowadzenia działalności
gospodarczej.
Ewa Kranz
