Konstrukcja spółki komandytowej pozwala zróżnicować pozycje wspólników

Spółka komandytowa funkcjonuje zatem z punktu widzenia prawa jak wspólnik spółki jawnej.  Komandytariusz angażuje się w spółkę w zasadzie tylko kapitałowo. Jeśli wynika to z umowy spółki to może reprezentować ją jako pełnomocnik. Jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki ogranicza się do wysokości niewniesionego a zadeklarowanego wkładu, ale nie więcej niż do wskazanej w umowie spółki tzw. sumy komandytowej.

Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki. Przy czym umowa spółki może stanowić inaczej (art. 123 § 1 K.s.h.). W razie gdy wkład rzeczywiście wniesiony przez niego jest niższy od umówionego, zysk przypadający komandytariuszowi za dany rok obrotowy jest przeznaczany w pierwszej kolejności na uzupełnienie jego wkładu (art. 123 § 2 K.s.h.).

Udział w zysku komplementariuszy nie został uregulowany wprost w przepisach dotyczących spółki komandytowej. Dlatego też na mocy art. 103 K.s.h. uczestniczą oni w zysku na zasadach obowiązujących wspólników spółki jawnej. Stosuje się do nich odpowiednio art. 51 i 52 K.s.h. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej każdy komplementariusz ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu.

Zgodnie z art. 52 § 1 K.s.h. wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego. Regulacja ta oznacza m.in., że do wypłaty udziału w zysku nie jest niezbędne podjęcie przez wspólników uchwały o przeznaczeniu zysku do wypłaty. W tym kontekście uznać można, że umowa spółki może przewidywać możliwość pobierania zaliczek przez jednego, wybranych czy wszystkich wspólników.

Podatnikami podatku dochodowego są wspólnicy spółki, czyli komplementariusze i komandytariusze. To ich dochód podlega opodatkowaniu wg zasad obowiązujących danego wspólnika.

Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego wspólnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku i łączy z innymi przychodami. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku poszczególnych wspólników są równe. Te same zasady stosuje się m.in. do rozliczania kosztów uzyskania przychodów.

Jeśli wspólnicy spółki komandytowej prowadzą swoje księgi rachunkowe, to nie ewidencjonują w nich przychodów ani kosztów z tytułu posiadanych udziałów w spółce komandytowej. Są one natomiast doliczane statystycznie do przychodów i kosztów każdego ze wspólników i wykorzystywane do obliczenia podstawy opodatkowania. Wspólnicy muszą samodzielnie obliczać w trakcie roku zaliczki a potem podatek dochodowy. W związku z tym wypłata tytułem podziału zysku jest neutralna podatkowo.

Wypłata zysku ze spółki komandytowej na rzecz jej wspólnika nie generuje po jego stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 grudnia 2013 r., nr ILPB1/415-1023/13-2/AP, czy Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 czerwca 2013 r., nr IBPBI/2/423-679/13/SD).

Wspólnicy spółki komandytowej (zarówno komplementariusze, jak i komandytariusze), dla celów ZUS, są traktowani jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Dlatego też, co do zasady, każda osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki komandytowej jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.