Skutki przekazania samochodu z zagranicznego oddziału do zakładu głównego

W świetle art. 4a pkt 11 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) zagranicznym zakładem jest m.in. stała placówka, poprzez którą podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych - chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, stanowi inaczej.

Natomiast stosownie do treści art. 7 ust. 3 pkt 1 tej ustawy przy ustalaniu dochodu będącego podstawą opodatkowania nie uwzględnia się przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku. Z kolei w świetle art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT wolne od podatku dochodowego są dochody osiągane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników określonych w art. 3 ust. 1 (tj. rezydentów), jeżeli umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną, tak stanowi.

Ponieważ w rozpatrywanym przypadku chodzi o oddział jednostki w Niemczech, należy wziąć pod uwagę postanowienia umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z 14 maja 2003 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 12, poz. 90). W art. 7 ust. 1 stanowi ona, że zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Warto również zwrócić na definicję oddziału zawartą w art. 5 pkt 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 584). Mianowicie jest nim wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.

Na tej podstawie należy uznać, że niemiecki oddział nie jest odrębnym podatnikiem, lecz stanowi wyodrębnioną organizacyjnie i majątkowo część spółki, o której mowa w pytaniu. Dlatego transakcja zawarta między państwa zakładem w Polsce a jego zagranicznym oddziałem w istocie nie miała charakteru sprzedaży środka trwałego w rozumieniu prawa cywilnego, lecz stanowiła jedynie jego przeniesienie w ramach tej samej osoby prawnej. Samochód, o którym mowa w pytaniu, wykazany jako składnik majątku zagranicznego oddziału był bowiem zarazem składnikiem majątku zakładu głównego w Polsce, który był jego właścicielem od momentu nabycia. Bez znaczenia jest w tym przypadku okoliczność, że auto było ujęte w ewidencji środków trwałych ww. zakładu za granicą i tam amortyzowane.

W konsekwencji należy uznać, że podatnik (zakład główny) nie nabył prawa do ponownej amortyzacji samochodu od jego wartości początkowej określonej zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, tj. według ceny nabycia (np. 500 euro). Powinien natomiast kontynuować amortyzację prowadzoną do tej pory przez swój niemiecki oddział z uwzględnieniem dotychczasowej wartości początkowej (określonej w ewidencji oddziału w Niemczech na dzień oddania tego samochodu do używania), wysokości odpisów amortyzacyjnych oraz przyjętej metody amortyzacji oraz wysokości stawek amortyzacyjnych, na podstawie polskich przepisów o CIT.

Takie wnioski nasuwają się z analizy wyjaśnień organów podatkowych oraz wyroków sądów administracyjnych, które były wydawane w odniesieniu do podobnych stanów faktycznych. Za przykład mogą tutaj posłużyć wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 31 maja 2004 r. (sygn. akt I SA/Wr 2303/02) oraz interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27 października 2011 r. (nr ILPB4/423-263/11-3/ŁM).