Celem nowelizacji jest dostosowanie przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, które Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją RP (wyrok z 26 czerwca 2012 r., P 13/11). TK orzekł bowiem o niekonstytucyjności art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.s.e. Według tego przepisu w każdym przypadku umorzenia zawieszonego postępowania egzekucyjnego przewidywano pobieranie od dłużnika opłaty.
Istota zmian
Szczególnie ważne jest to, że dłużnik uzyskał prawo do złożenia wniosku o uchylenie postanowienia o obciążeniu go opłatą. Natomiast w przypadku pobrania opłaty – wniosku o jej zwrot. Natomiast same opłaty uległy zmniejszeniu. I tak obniżono:
dolną granicę opłaty należnej komornikowi w razie umorzenia egzekucji na wniosek wierzyciela albo ze względu na bezczynność wierzyciela,
opłatę ryczałtową w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.
Obie opłaty wynoszą już nie 1/10, lecz 1/20 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Nowa regulacja
Ustawa dodała przepis ust. 2a w art. 49 u.k.s.e. Według niego dłużnik do momentu prawomocnego zakończenia postępowania egzekucyjnego (dopóty, dopóki się toczy) poprzez wykorzystanie dowolnych środków przysługujących w toku postępowania egzekucyjnego będzie mógł żądać uchylenia postanowienia o obciążeniu go opłatami, o których mowa w art. 49 ust. 2 u.k.s.e. Będzie to możliwe m.in. przez złożenie wniosku do komornika bądź w drodze skargi na czynności komornika.
Należy jednak zaznaczyć, że warunkiem uwzględnienia wniosku przedsiębiorcy o uchylenie postanowienia o obciążeniu opłatą będzie wykazanie, że orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności, zostało uchylone lub zmienione. Musi to nastąpić w taki sposób, iż wyrok nie nadaje się do wykonania, utracił moc lub tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności z przyczyn innych niż zaspokojenie wierzyciela.
Po zakończeniu sprawy
Ustawa przyznaje uprawnienie także firmie, dzięki któremu może ona w swoim imieniu wystąpić do komornika z wnioskiem o uchylenie postanowienia o obciążeniu spółki opłatą. Jest to jednak możliwe już po prawomocnym zakończeniu postępowania egzekucyjnego. Natomiast, w sytuacji gdy opłata została już pobrana, także przewidziano wniosek o zwrot.
Spółka będzie mogła wystąpić z wnioskami w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia pozbawiającego tytuł wykonawczy wykonalności albo od dnia zaistnienia zdarzenia powodującego utratę mocy przez orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności.
Przed nowelizacją
Poprzednia treść art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.s.e. powodowała po prostu niesprawiedliwe obciążenie dłużników kosztami na rzecz komornika. Było tak nawet, gdy ten nie dokonywał żadnych czynności lub gdy to nie jego działania spowodowały zaspokojenie wierzyciela. Znowelizowany przepis powodował np., że jeżeli postępowanie egzekucyjne wobec firmy zostało umorzone na podstawie art. 823 kpc, to spółka ponosiła koszty postępowania, także w przypadku gdy faktyczną przyczyną umorzenia postępowania była utrata mocy przez tytuł wykonawczy. Przedsiębiorca ponosił więc koszty postępowania egzekucyjnego, które przeciw niemu nie powinno być prowadzone.
Nowelizacja weszła w życie 26 grudnia 2013 r.
Podstawa prawna:
- ustawa z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji,
- ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2011 r. nr 231, poz. 1376, z późn. zm.).
Maciej Szupłat, adwokat
Zobacz także:
